Ανήκει στην οικογένεια των Αγρωστωδών (Gramineae). Φυτρώνει σε πετρώδη εδάφη, σε πολυσύχναστα μέρη και κατά μήκος των δρόμων. Τα φύλλα του είναι σπαθοειδή. χαρακτηριστικά της οικογενείας των αγρωστωδών. Έχουν ανοιχτοπράσινο χρώμα, φθάνουν σε μήκος τα είκοσι εκατοστά και είναι μυτερά στις άκρες.  

Τα άνθη του είναι μικρά στάχυα με ωραίες αλύγιστες τρίχες και μοιάζουν με το καλλιεργούμενο κριθάρι. Χρησιμοποιείται κυρίως σαν χορτονομή για τα μεγάλα ζώα. Τα παιδιά παίζοντας, πετούσαν τα άνθη του στα ρούχα του άλλου, όπου συνήθως «κολλούσαν».

Περισσότερα

Δέντρο της οικογένειας των Κυπελλοφόρων (Fagaceae). Η βασίλισσα των δασών. Εμφανίζεται σε πολλά είδη. Μερικές είναι φυλλοβόλες και άλλες αειθαλείς.

Ανήκει στην οικογένεια των Συνθέτων (Compositeae) και είναι διετής αγκαθωτή πόα, ύψους έως 1,5 μ. Έχει φύλλα εναλλασσόμενα, με παρυφές οδοντωτές, ανοιχτοπράσινα, με άσπρα νεύρα. Τα κατώτερα είναι έμμισχα, έλλοβα, μήκους έως 50 εκ., ενώ τα ανώτερα είναι άμισχα και μικρότερα σε μέγεθος. Τα κεφάλια είναι μεγάλα, διαμέτρου 4-8 εκ. Περιβάλλονται από πολυάριθμα βράκτια, ωοειδή, με αγκαθωτές παρυφές, που καταλήγουν σε μακρύ, βελονοειδές εξάρτημα. Τα σωληνοειδή ανθίδια είναι κόκκινα - ιώδη. Απαντάται σε φρύγανα και σε άγονα ή καλλιεργούμενα εδάφη, είναι είδος κοινό στην Ελλάδα.

Φαρμακευτικές ιδιότητες: Εφιδρωτικό, χολαγωγό, διουρητικό, τονωτικό, ευεργετικό στο καρδιαγγειακό σύστημα και στη λειτουργία του ήπατος, κατά της αιμόπτυσης, κατά των κολικών, κατά της δυσεντερίας, κατά της υπότασης.

Συστατικά-ουσίες:  Αιθέρια έλαια, πικρές ουσίες, ισταμίνη, τυραμίνη, σιλυμαρίνη.

Περισσότερα

Έτσι, το φυτό χρησιμοποιείται σε ηπατικές βλάβες από χημικούς παράγοντες (και από οινόπνευμα), σε χρόνιες ηπατίτιδες, ιογενείς ηπατίτιδες, δηλητηριάσεις, ίκτερο, κίρρωση του ήπατος. Εξακολουθεί να χρησιμοποιείται και για την αύξηση παραγωγής γάλακτος κατά τη γαλουχία, αλλά και στη ψωρίαση. Η συσχέτιση ψωρίασης - ηπατικής λειτουργίας, εκδηλώνεται στη διαδικασία διήθησης του αίματος και ίσως διακαιολογείται από την διαπίστωση υψηλών συγκεντρώσεων ενδοτοξινών και λευκοτριένιων στη ψωρίαση.Η συνήθης δοσολογία λήψης του φυτού είναι 70-210 mg εκχυλίσματος, τρεις φορές ημερησίως. Καλύτερα είναι να χρησιμοποιούνται σταθεροποιημένα εκχυλίσματα του φυτού.

Το Silybum marianum, δεν παρουσιάζει τοξικότητα. Σε υψηλές και μακροχρόνιες δόσεις ίσως χρειαστεί συμπληρωματικά κάποιο σκεύασμα πλούσιο σε φυτικές ίνες, γιατί λόγω της χολαιρετικής δράσης του φυτού, μπορεί να ερεθιστεί ο εντερικός βλεννογόνος και να προκληθεί μικρή μάζα κοπράνων.

Σε λατινικό χειρόγραφο του "Περί Ύλης Ιατρικής" 13ος αι. (Οξφόρδη) ο Διοσκουρίδης συνιστά το μέγα κενταύριον κν. γαϊδουράγκαθο για την επούλωση των πληγών. Σύμφωνα με τη μυθολογία ο Κένταυρος Χείρων κρατάει το μέγα κενταύριον στο χέρι ή αλλιώς χειρωνιά ή αλλιώς αίμα του Ηρακλέους, με το οποίο θεράπευσε την πληγή του, που του προκάλεσε ο Ηρακλής.

Ανήκει στην οικογένεια των Ευφορμπιδών (Euphorbiaceae) και είναι θάμνος ύψους έως 2 μ. Οι βλαστοί και τα φύλλα όταν κοπούν εκκρίνουν γαλακτώδη χυμό, ο οποίος είναι δηλητηριώδης. Τα κοπανισμένα φύλλα και τις ρίζες του τα χρησιμοποιούσαν παλιά ως μέσο ψαρικής, γιατί είχαν την ιδιότητα να ζαλίζουν τα ψάρια. Τα φύλλα έχουν μήκος 2-6 εκ. και είναι εναλλασσόμενα, γραμμοειδή ή ελλειψοειδή - λογχοειδή, με πολύ μικρή ακίδα στην άκρη. Τα άνθη είναι μικροσκοπικά και σχηματίζουν ομάδες, οι οποίες περιβάλλονται από ρομβοειδή ή νεφροειδή βράκτια. Οι ομάδες διατάσσονται σε σκιάδια, συνήθως με πέντε ακτίνες. Είναι μεσογειακό φυτό και βρίσκεται σε ξηρές, φωτεινές θέσεις συνήθως σε χαμηλά υψόμετρα.

Φαρμακευτικές ιδιότητες:  Ο γαλακτώδης χυμός του είναι καυστικός και δηλητηριώδης.

Ανήκει στην οικογένεια των Ροδανθών (Rosaceae). Απαντάται σε ξέφωτα δασών, περιθώρια χωραφιών και δίπλα σε δρόμους . Η γκορτσιά είναι ένα παμπάλαιο ελληνικό δέντρο που συχνά εμβολιάζεται ακόμα και σήμερα. 

Φαρμακευτικές ιδιότητες: Αιμοστατικό, κατά της δυσπεψίας, κατά της διάρροιας, ψυκτικό, αντισπασμωδικό, ευεργετικό στις παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος και στην οδυνηρή δυσμηνόρροια.Συστατικά-ουσίες: Οξέα φρούτων: μαλικό οξύ, κιτρικό οξύ, κουϊνικό οξύ, κυανογενικά γλυκοσίδια (αμυγδαλίνη), αρωματικές ουσίες, παράγωγα του καφφεϊκού οξέος και κυρίως 5-κοφφεοϋλ-κουϊνικό οξύ, πηκτίνη.

Δένδρο φυλλοβόλο, ανήκει στην οικογένεια των Ροδανθών (Rosaceae). Το δέντρο φτάνει σε ύψος τα 12 μέτρα ,έχει πλούσιο ριζικό σύστημα αλλά επιπόλαιο όπως οι κορομηλιές. Οι ανθοφόροι οφθαλμοί του φέρουν 2-3 άνθη.

Φαρμακευτικές ιδιότητες:

 Η δαμασκηνιά καλλιεργείται για τους καρπούς της, που τρώγονται νωποί ή αποξηραμένοι. Σα ξηρά δαμάσκηνα προσφέρουν βιταμίνες και μέταλλα που είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία και τον μεταβολισμό. Αποτελούν πλούσια πηγή αντιοξειδωτικών βιταμινών όπως η βιταμίνη Α που βοηθά στην όραση και στην υγεία του δέρματος και η βιταμίνη C που είναι απαραίτητη για την ανάπλαση των ιστών. Περιέχουν, επίσης, σημαντικές ποσότητες μετάλλων και ιχνοστοιχείων δηλαδή σίδηρο, χαλκό, κάλιο και σελήνιο.

Αειθαλές δένδρο ή δενδρύλλιο, ανήκει στην οικογένεια των Lauraceae
και είναι αυτοφυές στη Μεσόγειο. Τα φύλλα είναι δερματώδη, σκουροπράσινα, έχουν σχήμα λογχοειδές με ιδιαίτερο έντονο άρωμα. που γίνεται πιο έντονο όταν ξεραθούν. Τα άνθη είναι μικρά και λαμπερά κίτρινα και βγαίνουν στις μασχάλες των φύλλων σε ομάδες ανά 4-6 και είναι εύοσμα. Ο καρπός ωοειδής, κυανόμαυρος,μοιάζει σε μέγεθος με τον καρπό της αγριελιάς. Η περίοδος της ανθοφορίας είναι το Μάρτιο και τον Απρίλιο.

Φαρμακευτικές ιδιότητες: Κατά των ρευματισμών, της δυσπεψίας, της ρινορραγίας, παρασιτοκτόνο, αντισηπτικό, εφιδρωτικό, τονωτικό, καταπραϋντικό.Συστατικά-ουσίες: Αιθέρια έλαια: 1,8-κινεόλη, άλφα- και βήτα-πινένιο, σεσκιτερπενικές λακτόνες: κοστουνολίδη, ερμανθίνη, λαουρενβιολίδη, αλκαλοειδή: ρετικουλίνη, λιπαρά οξέα: λαουρικό, παλμιτικό, ελαιϊκό οξύ, ταννίνη.

Περισσότερα

Στη δάφνη αποδίδονται φαρμακευτικές ιδιότητες από τα προϊστορικά χρόνια. Ο Ιπποκράτης τη χορηγούσε ως αναλγητικό μετά τον τοκετό και σε διάφορα γυναικολογικά προβλήματα. Με δαφνέλαιο θεράπευε τη στειρότητα. Ο Διοσκουρίδης συνιστούσε το αφέψημα της σε παθήσεις της κύστης και της μήτρας, τους λιωμένους καρπούς της στο άσθμά και στη φυματίωση και το χυμό τους σε περιπτώσεις βαρηκοΐας και κόπωσης. Στη λαϊκή θεραπευτική θεωρείται ως αντιρρευματικό, εναντίον της παραμορφωτικής αρθρίτιδας και ως βοηθητικό της πέψης. Με μηχανική συμπίεση των καρπών παίρνουμε το δαφνέλαιο και από την απόσταξη των φύλλων αιθέριο έλαιο. Από το Άγιο Όρος εξάγεται άριστης ποιότητας δαφνέλαιων με βρασμό των καρπών.

 Είναι αειθαλής θάμνος της οικογένειας των Χειλανθών (Labiateae) με πολλούς κλάδους και πυκνά μικρά γραμμοειδή φύλλα, πράσινα πάνω και λευκά από κάτω. Προτιμά τα ξηρά και χέρσα εδάφη και έχει πολύ χαρακτηριστική μυρωδιά (μυρωδιά καμφοράς). Τα άνθη του είναι κυανόλευκα. Είναι αυτοφυές φυτό που συναντάται σε όλη σχεδόν την Ελλάδα σε πετρώδεις περιοχές και ανθίζει το καλοκαίρι. Πολλαπλασιάζεται με βλαστούς που αφήνονται να βγάλουν ρίζες ή αναπτύσσονται από σπόρους (που συχνά βλαστάνουν). Καλλιεργείται για εμπορικούς σκοπούς στην νότια Ευρώπη.

  Φαρμακευτικές ιδιότητες: Το δεντρολίβανο θεωρείται τονωτικό και βοηθητικό της σεξουαλικής λειτουργίας. Τονώνει τη λειτουργία του ήπατος, βοηθά στη μείωση της χοληστερίνης και αναζωογονεί τον κουρασμένο οργανισμό. Σαν προσθετικό σε διάφορα παρασκευάσματα ανακουφίζει τον πονόδοντο. Κατά της τριχόπτωση και της  πιτυρίδας. Ανακατεμένα τα άνθη του με κρασί δίνουν ένα καλό καρδιοτονωτικό και ενισχύουν την όραση. Γενικά χρησιμοποιείται κατά της αϋπνίας, της λιποθυμίας και των ζαλάδων. Θεωρείται ότι καθαρίζει το αίμα και είναι ευεργετικό στα προβλήματα αναπνοής και του άσθματος.

Είναι επίσης στομαχικό, τονωτικό, αντισηπτικό και αντιρρευματικό. Με πλύσεις ή μπάνια είναι ευεργετικό του δέρματος, βοηθά στην ανάπτυξη των μαλλιών και καταπολεμά τον διαβήτη. Το έγχυμα χρησιμοποιείται για πλύσιμο προσβλημένων πληγών.

Περισσότερα

Το δεντρολίβανο το εκτιμούσαν ιδιαίτερα στην αρχαιότητα για τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Στην αρχαία Ελλάδα το θεωρούσαν δώρο της θεάς Αφροδίτης στους ανθρώπους και το χρησιμοποιούσαν στις θυσίες ζώων- το έκαιγαν στους βωμούς. Διακοσμούσαν με αυτό τα αγάλματα των θεών και οι μαθητές όταν μελετούσαν το χρησιμοποιούσαν σα στεφάνι, χάρη στην ιδιότητά του να τονώνει τη μνήμη. Οι νεαροί σπουδαστές συνήθιζαν να φορούν γιρλάντες από δεντρολίβανο στον λαιμό ή να πλέκουν κλαδιά στα μαλλιά τους όταν είχαν εξετάσεις για να διεγείρουν τη μνήμη τους. Στις τελετουργίες των αρχαίων λαών συμβόλιζε το γάμο, την αγάπη και το θάνατο, γι’ αυτό κι όταν παντρεύονταν τα νέα κορίτσια, στόλιζαν το κεφάλι τους με στεφάνι δεντρολίβανου. Αργότερα, κατά το μεσαίωνα, χρησιμοποιήθηκε και σε καλλυντικά σκευάσματα. Στην ιστορία αναφέρεται ένα ελιξίριο το οποίο κατασκευαζόταν κατόπιν απόσταξης δεντρολίβανου, κέδρου και τερεβινθίνης που μεταμόρφωσε μία παράλυτη 70χρονη πριγκίπισσα σε μια ελκυστική νεαρή κοπέλα τη οποία ζήτησε σε γάμο ο βασιλιάς τής Πολωνίας το 1370. Το ελιξίριο αυτό ονομάστηκε "Το νερό τής βασίλισσας τής Ουγγαρίας".

Φυτό ποώδες βαθυπράσινο, της οικογένειας των Χειλανθών (Labiateae), είναι πολυετές, όμοιο με τη μέντα, με τις εξής διαφορές (εκτός της ιδιάζουσας οσμής)  μεταξύ τους:

• Ο βλαστός στο Δυόσμο είναι πράσινος σε αντίθεση με αυτό της Μέντας που είναι ιώδης. 
• Το ανάγλυφο των νεύρων στα φύλλα του Δυόσμου είναι εντονότερο από εκείνο στη Μέντα.
• Τα άνθη στο Δυόσμο είναι μικρά ρόδινα ή μωβ ανοιχτό, ενώ στην κοινή Μέντα είναι λευκά ή ιώδη και ευωδιαστά. 
• Ο Δυόσμος ενδείκνυται για φαγητά, ενώ η Μέντα χρησιμοποιείται σε γλυκά, σιρόπια, σοκολάτες, καραμέλες κ.ά. 

  Ο Δυόσμος , είδος πασίγνωστο στην Ελλάδα, απαντάται αυτοφυής σε υγρούς, ορεινούς τόπους, αλλά και καλλιεργείται , σε κήπους ή γλάστρες. Στη χώρα μας έχουμε 13 είδη και 9 παραλλαγές.  Όταν το πιάσουμε βγάζει ωραίο ευχάριστο άρωμα. Υπάρχει παντού σαν καλλιεργούμενο και μαζεύεται όλο το χρόνο. Μπορούμε να τον έχουμε πάντα φρέσκο σε μια γλάστρα ή να τον αποξηράνουμε και να τον φυλάξουμε σε ένα βάζο.

Φαρμακευτικές ιδιότητες: Είναι τονωτικό, χωνευτικό, καταπραϋντικό του στομάχου, αντισπασμωδικό, εναντίον του λόξιγκα, βοηθά στις ημικρανίες και στον πονόδοντο, αν μασήσουμε τα φύλλα. Μερικές σταγόνες επίσης σε χλιαρό νερό γίνονται γαργάρα σε περιπτώσεις αμυγδαλίτιδας, ουλίτιδας και φλεγμονών του ρινοφάρυγγα. Τα φρέσκα φύλλα προσφέρουν ανακούφιση, αν τα τρίψουμε στις κλειδώσεις που πονάνε, καθώς και στο μέτωπο σε περιπτώσεις πονοκεφάλου. Σε αποστήματα βάζουμε σκόνη από τριμμένα φύλλα. δύο με τρεις σταγόνες αιθέριου ελαίου ανακουφίζουν με εντριβή τους πόνους των ρευματισμών. Μερικές σταγόνες επίσης σε χλιαρό νερό γίνονται γαργάρα σε περιπτώσεις αμυγδαλίτιδας, ουλίτιδας και φλεγμονών του ρινοφάρυγγα.Ο δυόσμος χρησιμοποιείται επίσης στη σαπωνοποιία, τη μυροποιία, τη ζαχαροπλαστική κ.λπ.

Περισσότερα

Στην αρχαιότητα τον χρησιμοποιούσαν στην κατασκευή μύρου αλλά και για φαρμακευτικούς σκοπούς. Ο Διοσκουρίδης, ο Ιπποκράτης και ο Πλίνιος το ανέφεραν συχνά ως φυτό με μεγάλη φαρμακευτική αξία και ωραιότατο άρωμα. Οι αρχαίοι Ελληνες έτριβαν το τραπέζι τους με δυόσμο, πριν καθίσουν να φάνε.Στην αρχαιότητα ήταν φάρμακο εναντίον της χολέρας αλλά και αντιεμετικό. Ο Διοσκουρίδης τον συνιστούσε ως κατάπλασμα για πονοκεφάλους. Ο χυμός του θεράπευε πόνους των αυτιών. Στον δυόσμο αποδίδονται πολλές ευεργετικές ιδιότητες, όπως καταπολέμηση των πόνων του στομάχου, της ναυτίας, του λόξυγκα και υποβοήθηση στην πέψη. Επίσης προσφέρει πολλά κατά της νευρώσεων και τις διάφορες εκδηλώσεις της: αϋπνίες, σπασμοί, τρεμούλες, ημικρανίες, ταχυπαλμίες.

Δένδρο με πολλά είδη, ανήκει στην οικογένεια των Μυρτοειδών (Myrtaceae). Καλλωπιστικά δέντρα, μεγάλων διαστάσεων, καταγόμενα από την Αυστραλία που ήρθαν στην Ευρώπη στις αρχές του 19ου αιώνα. Τα δέντρα είναι ψηλά και μπορούν να φτάσουν σε ύψος και τα 90 μέτρα και η περιφέρεια του κορμού τα 8 μέτρα.

Τα άνθη του είναι λευκά, αρωματισμένα. Τα φύλλα του είναι μακριά, δερματώδη και κρέμονται από το δέντρο. Τα φύλλα των καινούριων κλαδιών είναι πράσινα ωχρά και των παλιών κλαδιών γκριζο-πράσινα. Ο καρπός είναι κάψα που περιβάλλεται από μία θήκη και περιέχει πολλά μικρά σπόρια ενώ τα άνθη όταν ανοίγουν ενώνονται μεταξύ τους σχηματίζοντας ένα μικρό δοχείο.

Τα φύλλα πολλών ειδών περιέχουν ένα έλαιο γνωστό και σαν ευκαλυπτέλαιο που χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική σε διάφορα σπρέι κατά της ρινικής καταρροής.Από τον κορμό κάποιων άλλων ειδών λαμβάνεται η ρητίνη, χρήσιμη στη βυρσοδεψία και στη φαρμακευτική.

Ο φλοιός του ευκαλύπτου έχει χρήσεις στη βυρσοδεψία, ενώ το ξύλο του, επειδή έχει την ιδιότητα να είναι σκληρό και στερεό, έχει χρήσεις στη ναυπηγική σε βαριές και ελαφριές κατασκευές, στην κατασκευή αποβάθρων, στη γεφυροποιία, σε τηλεγραφικούς στύλους και σε οικοδομές. Στην Αυστραλία χρησιμοποιείται σαν καύσιμο.

Επίσης χρησιμοποιείται πολύ σε αναδασώσεις γιατί αναπτύσσεται πολύ γρήγορα ενώ παράλληλα δεν είναι ευαίσθητος στις διάφορες ασθένειες.

Έχει ξερό φλοιό που μαδάει βγάζοντας μακριές ταινίες αφήνοντας τον κορμό λείο και το χρώμα του σταχτί-λευκό. Μερικοί τον φυτεύουν στον κήπο του σπιτιού τους αφού εκτός της σκιάς και της δροσιάς που παρέχει έχει τη δυνατότητα να απομακρύνει και τα κουνούπια.

Φαρμακευτικές ιδιότητες: Χρησιμοποιούνται για την παρασκευή αφεψήματος με αντιπυρετικές ιδιότητες αλλά και για αρωματικά λουτρά. Η χρήση του, είτε ως αφεψήματος, είτε ως αιθέριου ελαίου, είναι κυρίως αντισηπτική, μικροβιοκτόνα, απολυμαντική και βοηθητική για το αναπνευστικό σύστημα.

Ο ζωχός είναι πολύ κοινό χόρτο, σε όλη τη χώρα, και τον βρίσκουμε σε καλλιεργημένα ή χέρσα χωράφια, όχθες ή παρυφές δρόμων. Στα καλλιεργημένα χωράφια θεωρείται ζιζάνιο, επειδή πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα και μεγαλώνει πολύ, παρεμποδίζοντας την ανάπτυξη των καλλιεργειών. Μαζεύεται από αρχές φθινοπώρου μέχρι τέλη άνοιξης. Η γεύση του είναι πικρή, απαλύνεται όμως λίγο με το βράσιμο και την προσθήκη λεμονιού στο σερβίρισμα. Οι ζωχοί, λόγω της ιδιαίτερης γεύσης τους, προσφέρονται μόνοι τους σε χορτοσαλάτες. Είναι δυνατό να συμμετέχουν με άλλα, γλυκά χόρτα, σε χορτόπιτες.

Φαρμακευτικές ιδιότητες: 

Συστατικά: Πρωτείνες, ανόργανα στοιχεία (Ca, Fe), βιταμίνες (ασκορβικό οξύ, ριβοφλαβίνη, νιασίνη, θειαμίνη), σκοπολετίνη, απιγένινο-7-γλυκουρονίδιο, λουτεόλινο-7-γλυκοσίδης, λουτεόλινο-7-γλυκουρονίδιο, λουτεόλινο-7-γλυκοσυλγλυκουρονίδιο.

Δράση: Ο χυμός του έχει χρησιμοποιηθεί σε ασθένειες του ήπατος και του υπογάστριου.

Περισσότερα

Όπως αναφέρει ο Γεννάδιος στο Φυτολογικόν Λεξικόν:

“είνε κοσμοπολίτης, απαντά πανταχού συμβιβαζόμενος και συμμορφούμενος με το έδαφος και το κλίμα πάσης γωνίας της Γής· ομοιάζει δ.δ. προς τους ανθρώπους εκείνους οι οποίοι δεν έχουσι πατρίδα, δεν πονούσι διά την γενέτειρα αυτών γήν δουλεύουσι πάν Σύστημα και εις πάσαν χώραν· αρκεί να παχύνωνται, να φυτοβιώσι κάπου”.

Ανήκει στην οικογένεια των Καμπανουλιδών (Campanulaceae) και είναι ποώδες φυτό ύψους έως 30 εκ., με σφαιρικό ή κυλινδρικό κόνδυλο.

Οι βλαστοί είναι λεπτοί, ανορθωμένοι, απλοί ή με λίγες διακλαδώσεις. Τα φύλλα της βάσης, μήκους 0,5-3 εκ., σχηματίζουν ρόδακα και είναι ωοειδή, αντωοειδή ή ελλειψοειδή με μακρύ μίσχο.Τα φύλλα του βλαστού είναι εναλλασσόμενα, τα κατώτερα αντωοειδή-σπατουλοειδή, τα ανώτερα γραμμοειδή - λογχοειδή.

Τα άνθη είναι μονήρη ή λίγα στις άκρες των βλαστών. Ο κάλυκας έχει πέντε μακριούς, στενά τριγωνικούς έως βελονοειδείς οδόντες. Η στεφάνη, μήκους 0,5-3 εκ., είναι σκούρα γαλάζια, χοανοειδής, με πέντε βαθείς λοβούς.

Βρίσκεται σε θαμνώνες, δάση και διάκενα, κυρίως σε μέσα και μεγάλα υψόμετρα. Είναι βαλκανικό φυτό, κοινό στην Ελλάδα.

Η καρυδιά ανήκει στην οικογένεια των Καρυωδών (Juglandaceae), Το γένος αυτό αριθμεί 55 περίπου είδη, καθώς και αρκετές ποικιλίες. Η καρυδιά είναι ένα μεγάλο φυλλοβόλο δέντρο, μακρόβιο, ύψους 12 - 30 μέτρα, όπου σπάνια φτάνει και τα 60 μέτρα. Είναι δέντρο με ελεύθερη ανάπτυξη, δυνατά κλαδιά και με μεγάλη απλωτή κόμη. Τα φύλλα της είναι μεγάλα, σύνθετα, χωρισμένα σε πολλά μικρότερα ωοειδή, σκουροπράσινα, κατά ζεύγη, φυλλάρια που έχουν ευχάριστη μυρωδιά. Τα άνθη της έχουν λευκό χρώμα, είναι μονογενή και παράγουν αρσενικά και θηλυκά αναπαραγωγικά όργανα σε διαφορετικά άνθη πάνω στο ίδιο όμως δέντρο. Τα αρσενικά άνθη είναι διατεταγμένα κατά κρεμάμενους βότρεις (ίουλους), ενώ τα θηλυκά κατά στάχεις στις άκρες των βλαστών. Ανθίζει τον Απρίλιο - Μάιο. Ο καρπός της είναι δρύπη, το γνωστό καρύδι, με σχήμα ωοειδές ή σφαιρικό. Το περικάρπιο του, που είναι πράσινο στην αρχή και μετά σκουραίνει όταν ωριμάσει, αποτελείται από ανθεκτική επένδυση, το ενδοκάρπιο, που είναι σκληρό, ξυλώδες και λέγεται κέλυφος (καρυδότσουφλο). Το ενδοκάρπιο αποτελείται από 2 τμήματα και περικλείει το σπέρμα (ψίχα), το οποίο χωρίζεται ως το μέσο σε 4 λοβούς με 4 μεμβρανώδη ημιδιαφράγματα.

Φαρμακευτικές ιδιότητες: Οι θεραπευτικές ιδιότητες της καρυδιάς είναι πολλές και ευεργετικές και οφείλονται στα συστατικά που περιέχει. Ο Γάλλος γιατρός Negrier, το 1841 ασχολήθηκε με τις θεραπευτικές ιδιότητες των φύλλων της. Θεραπευτικά τα φύλλα της καρυδιάς χρησιμοποιούνται εναντίον των παθήσεων των ματιών, όπως βλεφαρίτιδα στα παιδιά και της χοιραδώσεως. Το αφέψημα και το έγχυμά τους είναι τονωτικό του πεπτικού σωλήνα και σταματά τις διαρροϊκές κενώσεις σε τοξικές καταστάσεις. Οι Boys de Loutry και Costilhes χρησιμοποιούσαν το αφέψημα των φύλλων με μορφή κολπικών πλύσεων κατά των εξελκώσεων του αυχένα της μήτρας, ενώ ο Vidal de Careis κατά της λευκόρροιας. Ο Dubois χρησιμοποιούσε πυκνό αφέψημα φύλλων για τη θεραπεία της τριχόπτωσης, ο Bruguiec για κακοήθη εξανθήματα και ο Vitet για τη θεραπεία της ψωρίασης, του έρπητα, των διαφόρων λειχήνων και των εκζεμάτων. Επίσης, αφέψημα φύλλων και φλοιού χρησιμοποιήθηκαν με επιτυχία κατά των οξέων αμυγδαλών και κατά του απλού ρινικού κατάρρου. Το αφέψημα των φύλλων κατεβάζει το σάκχαρο των διαβητικών, καθώς στο διάστημα χρησιμοποιήσεως ινσουλίνης μειώνει το σάκχαρο των ούρων και καθαρίζει το αίμα. Χρησιμοποιείται επίσης για εξωτερικές πλύσεις τραυμάτων και τη θεραπεία των δερματικών φλυκταινών.

Όταν προστεθεί στο νερό του λουτρού είναι ευεργετικό για τη ραχίτιδα, τη σήψη και την υπερτροφία των οστών, καθώς και για πυώδης πληγές στα νύχια των ποδιών και των χεριών. Ενδείκνυται για την ακμή, τα ιδρωμένα πόδια και για τις χιονίστρες.Τα φρέσκα φύλλα διώχνουν τα έντομα και προπαντός τους κοριούς.

Ένα απλό έγχυμα φύλλων μπορεί να σκοτώσει ή να απομακρύνει τα μυρμήγκια. Αν αλείψουμε με το έγχυμα αυτό τα άλογα, δεν θα τα πλησιάζουν αλογόμυγες. Επίσης, το βάμμα που φτιάχνεται από τα νωπά φύλλα χρησιμοποιείται εναντίον της φυματιώδους λεμφαδενοπάθειας, του ραχιτισμού, της παθήσεως των αρθρώσεων και της γαστρεντερίτιδας. Πρόσφατες έρευνες υποστηρίζουν τις αντιμυκητιακές και αντισηπτικές τους ιδιότητες.Τα αποξηραμένα φύλλα, αναμιγμένα με κρασί, χρησιμοποιούνται κατά του ίκτερου. Το γιατρικό των ανθέων συνίσταται για περιόδους μεταβολών, όπως η εμμηνόπαυση. Το σαρκώδες πράσινο εξωκάρπιο είναι ταινιοκτόνο και ελμινθοκτόνο σαν έγχυμα, όπως και το αφέψημα των φύλλων.Ο Γαληνός χρησιμοποιούσε τον οπό του φλοιού αυτού αραιωμένο σε στυπτικούς γαργαρισμούς και κατά της πυόρροιας των αμυγδαλών. Συνίσταται ακόμη κατά των διαλειπόντων πυρετών και εξαιτίας της ναφθοκινόνης που περιέχει, του αποδίδεται ενέργεια ερυθραντική επί του δέρματος και θεραπευτική κατά των εκζεμάτων, των κηρίων, των πυοδερματίτιδων, της ψωριάσεως και της φθειριάσεως. Επίσης, αποτελεί τη βάση της «αντιαφροδισιακής πτισάνης του Pollisi» και σε μορφή σκόνης, είναι εκδοριακός, ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί αντί των κανθαρίδων. Ο χυμός των φλοιών χρησιμοποιείται με επιτυχία και κατά των κρεατοελιών, ενώ κοπανισμένος (ο φλοιός) βγάζει τους κάλους. 
Η λεπτή, κίτρινη μεμβράνη που περιβάλει την ψίχα, σε μορφή σκόνης, αποτελεί θεραπεία για κωλικούς.Τα καρύδια συνιστώνται στους αδύναμους οργανισμούς, τους φυματικούς, τους σακχαροδιαβητικούς (περιέχουν μικρή ποσότητα υδατανθράκων) και σε πολλές παθήσεις. Το «γλυκό καρυδάκι» είναι αξιοσύστατο για αδύνατους, φυματικούς και αιμοπτοϊκούς, γιατί περιέχει σημαντική ποσότητα δεψικών ουσιών. 
Θεωρούνται επίσης, τα κατ' εξοχήν φάρμακα κατά των δηλητηριάσεων και ως αντίδοτο των ύπουλων ιών και σύμφωνα με τον Hartwell (1967-1971), χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του καρκίνου, του ψευδάνθρακα, τους όγκους και ειδικά τον καρκίνο του στήθους, καθώς και για τη θεραπεία τους άσθματος, τον πόνο στην πλάτη, το συφιλιδικό έλκος, τους κωλικούς, την επιπεφυκίτιδα, το βήχα, την καούρα, την εκσπερμάτωση, την ανικανότητα και τους ρευματισμούς.
Είναι εξαιρετικό φάρμακο κατά της υπερπτητικότητας του αίματος. 
Η ξερή ψίχα συνίσταται για όλους τους πνευματικά εργαζόμενους καθώς και τους ορειβάτες αθλητές και γενικά τα άτομα που υποβάλλονται σε μεγάλες σωματικές και πνευματικές κοπώσεις. Το καρυδέλαιο, είναι γνωστό από τον Διοσκουρίδη ως ανθελμινθικό και ταινιοκτόνο. Το 1916, ο De Surel επιβεβαίωσε τις ανθελμινθικές του ιδιότητες που αυξάνονται με τη συμμετοχή του σκόρδου. Χρησιμοποιείται και ως καθαρτικό. Σταματά επίσης τον πονόδοντο και είναι ευεργετικό στις πληγές και στα χελώνια.

Περισσότερα

Το φυτό ήταν γνωστό και αναφέρεται από την αρχαιότητα, με το όνομα «καρύα» και «κάρυον», αν και ο Θεόφραστος με το ίδιο όνομα ονομάζει και άλλα δέντρα. Η ονομασία “Juglans” προέρχεται από τις λέξεις “Jovis glans” (βάλανος του Δία). Για ιατρική χρήση χρησιμοποιούνταν μόνο οι φλοιοί των άωρων καρπών. Η γρήγορη διάδοση του φυτού προς το Βορρά, οφείλεται σε διατάγματα του Καρόλου του Μεγάλου.

Η καλλιέργεια της καρυδιάς

Πολλαπλασιασμός - Γονιμοποίηση. Η καρυδιά είναι δέντρο που πολλαπλασιάζεται εγγενώς με σπόρους και αγενώς με μοσχεύματα πολύ εύκολα σε δροσερά μέρη. Σήμερα στην δενδροκομία γίνεται στρωμάτωση των σπόρων σε κασόνια με ψιλή άμμο, όπου αναπτύσσονται δενδρύλλια. Τα σποριόφυτα φυτεύονται στις μόνιμες θέσεις τους πρόωρα το καλοκαίρι και χρήζουν μερικής προστασίας από το κρύο για τον πρώτο τους χειμώνα. Η καρυδιά επικονιάζεται με τον αέρα. Η γύρη της μεταφέρεται σε απόσταση περίπου 75 - 90 μέτρα και συνεπώς οι καρυδιές - γονιμοποιητές θα πρέπει να τοποθετούνται στους οπωρώνες σε κάθε 10η σειρά και σε αντίθετη κατεύθυνση από τον άνεμο.Οι απαιτήσεις της καρυδιάςΗ καρυδιά έχει μεγάλη, υπόγεια βλάστηση και απαιτεί έδαφος βαθύ, καλά αποστραγγιζόμενο, αργιλώδες, θρεπτικό, ασβεστούχο και ελαφρώς αλκαλικό (pH 4.5 έως 8.2). Ευδοκιμεί σε μέτρια υγρό και ζεστό κλίμα, το οποίο βελτιώνεται με τη σκιά των φύλλων της, και σε θέση προφυλαγμένη από ισχυρούς ανέμους. Αντέχει μια ετήσια βροχόπτωση που ανέρχεται στα 31 ως 147 εκατοστά και ετήσια μέση θερμοκρασία 7 με 21.1 °C (όταν βρίσκεται σε λήθαργο αντέχει σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, κάτω των -27 °C, χωρίς σοβαρές επιπτώσεις). Είναι φωτόφιλο είδος και ευπαθές στους παγετούς κατά την νεαρή του ηλικία.

Καλλιεργητικές φροντίδες. Η καρυδιά έχει ανάγκη από κλάδεμα στη ρίζα, 2 - 3 πόντους κατά το φύτεμα, όπως και στη φούντα, για να σχηματιστεί καλό ριζικό σύστημα. Απαραίτητα είναι τα ποτίσματα και τα σκαλίσματα στο δενδρύλλιο για να αναπτυχθεί γρήγορα. Ο λάκκος ποτίσματος θα πρέπει να είναι σε μικρή απόσταση από τον κορμό, διότι όταν είναι κορεσμένος από νερό ο κορμός προσβάλετε από μύκητες. 
Στις εντατικές καλλιέργειες, οι καρυδιές φυτεύονται αρχικά σε αναλογία 13 - 18 δέντρα ανά στρέμμα και αραιώνονται σε 8 - 13 δέντρα, όταν με την πάροδο του χρόνου παρατηρείται συνωστισμός. Οι ποικιλίες που χρησιμοποιούνται σαν γονιμοποιητές φυτεύονται σε πυκνές σειρές και σε επιλεγμένες αποστάσεις.

Παραγωγή – Αποδόσεις. Η καρυδιά είναι δέντρο που καλλιεργείτε τόσο για τον εδώδιμο καρπό της, όσο και για την εκμετάλλευση του ξύλου της. Οι νεώτερες ποικιλίες καρποφορούν για πρώτη φορά στα 5 με 8 χρόνια και παράγουν περίπου 2.5 τόνους ανά εκτάριο. Οπωρώνες σε σχετικά φτωχά εδάφη, όπως βουνά, παράγουν 1.5 με 2.25 τόνους ανά εκτάριο, ενώ οπωρώνες σε καλά καλλιεργημένες περιοχές παράγουν 6.5 με 7.5 τόνους ανά εκτάριο. Συλλογή – ΣυγκομιδήΤα φύλλα της καρυδιάς συλλέγονται την άνοιξη, τα μπουμπούκια και άνθη τον Μάιο, ο πράσινος εξωτερικός φλοιός τον Ιούλιο, ενώ τα καρύδια στις αρχές του Σεπτέμβρη έως τις αρχές του Νοέμβρη. Η συγκομιδή των καρπών γίνεται με το τίναγμα των δέντρων με δονητές κορμών ή άκρων ανάλογα με το μέγεθος τους. Τα καρύδια συλλέγονται σε μεγάλα δοχεία και μεταφέρονται σε εγκαταστάσεις επεξεργασίας, όπου αφαιρείται ο εξωτερικός φλοιός και ξηραίνονται σε στεγνωτήρες με εξαναγκασμένο αέρα στους 38 - 43 ^οC έως ότου η περιεχόμενη υγρασία φτάσει το 8%. Μπορούν να διατηρηθούν αρκετούς μήνες σε θερμοκρασία περιβάλλοντος όταν είναι ξερά και για χρόνια όταν καταψυχθούν. Πωλούνται είτε με το περίβλημα μετά από λεύκανση, είτε μόνο η ψίχα. Τα φύλλα ξηραίνονται είτε σε εξωτερικούς ημισκιερούς χώρους, είτε σε χώρους με ελεγχόμενη θερμοκρασία και υγρασία. Όταν ξεραθούν φυλάγονται με προσοχή για να διατηρείται η οσμή και η γεύση τους. Ο πράσινος φλοιός των καρυδιών με την αποξήρανση του γίνεται λεπτός, ζαρώνει και παίρνει γλυκιά γεύση.

ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΧΗΜΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΚΑΡΥΔΙΑΣ

Η καρυδιά είναι ένα δέντρο του οποίου όλα τα μέρη είναι χρήσιμα, όπως τα φύλλα, ο πράσινος φλοιός του καρπού, ο φλοιός των μίσχων και των ριζών, η επιδερμίδα της ψίχας, τα καρύδια, τα άνθη, ακόμα και το ξύλο. 
Τα φύλλα της έχουν οσμή ισχυρή, αρωματική που γίνεται πιο έντονη όταν τα τρίβει κανείς με τα δάκτυλα του. Η δε γεύση τους είναι υπόπικρη, ρητινώδης και ελαφρά δηκτική. Περιέχουν γιουγκλόνη, γιουγκλαντίνη, από τις πιο σημαντικές ουσίες της καρυδιάς, ταννίνη, ινοσίτη, δεψικές ουσίες, κερκετίνη, καϊμπφερόλη, καφεϊκό οξύ, ίχνη π-κουμαρικού οξέος, ένα αιθέριο έλαιο, μια χρωστική και μια πικρή ουσία. Οι τανίνες ευνοούν την αποκατάσταση του πνευμονικού παρεγχύματος και μαζί με τον ινοσίτη αποτελούν τονωτικά των μυϊκών ιστών. Η γιουγκλαντίνη που περιέχουν, ένα αλκαλοειδές, είναι καθαρτική και διεγείρει την όρεξη επιδρώντας ευνοϊκά στο στομάχι. Είναι πλούσια σε βιταμίνη C (σχεδόν 1% του βάρους), καθώς και σε καροτίνη. Λέγεται ότι περιέχουν και ιώδιο. Συγκριτικά με τα φύλλα, τα άνθη της είναι περισσότερο πικρά, ρητινώδη και δηκτικά στη γεύση. 
Το σαρκώδες πράσινο περικάρπιο των καρυδιών είναι πλούσιο σε καρπικά οξέα και μεταλλικά στοιχεία. Περιέχει άμυλο, χλωροφύλλη, μηλικό και κιτρικό οξύ, άλατα, ταννίνη, δεψίνη και άλλες ουσίες. Ο χυμός του, διηθούμενος, είναι ανοιχτόχρωμος στην αρχή, όταν όμως έρθει σε επαφή με τον αέρα γίνεται πολύ σκούρος και ταυτόχρονα χάνει την πικρή του γεύση. 
Στην επιφάνειά του σχηματίζεται μια μαύρη κρούστα που προέρχεται από την αλλοίωση ενός κυρίου συστατικού της καρυδιάς, της γιουκλόνης, που είναι άγευστη, άοσμη και όταν αποξηρανθεί έχει την όψη Εβραϊκού κατραμιού (Bitume de Jude). Επίσης, από το περικάρπιο παράγεται ένα αιθέριο κιτρινόχρωμο έλαιο, ινοσίνη και η προαναφερθείσα γιουγκλόνη που η τελευταία στον αέρα μεταβάλλεται σε οξυναφθοκινόνη (oxyjuglone) ή διοξυναφθοκινόνη (dioxynaphtoquinone). Στην επιδερμίδα του φλοιού περιέχεται και καρυοδεψικό οξύ. Τέλος, το περικάρπιο είναι πλούσιο σε βιταμίνη C. Η κιτρινόχρωμη επιδερμίδα που περιβάλλει το παρέγχυμα (ψίχα) του καρυδιού έχει γεύση πολύ στυπτική όταν είναι φρέσκια, που τη χάνει όταν ξεραθεί γιατί ελαττώνεται η περιεχόμενη σ’ αυτήν δεψίνη και κάποια ρητινώδης ύλη. Το παρέγχυμα (ψίχα), είναι λευκού χρώματος, έχει ευχάριστη και γλυκιά γεύση, περιέχει αζωτούχες, λιπαρές και εκχυλισματικές ουσίες, κυτταρίνη, αλβουμίνη, τέφρα και νερό. Από την ψίχα παράγεται με έκθλιψη ένα σημαντικό λιπαρό έλαιο, το καρυδέλαιο, το οποίο περιέχει α-λινολενικό και α - λινολεϊκό οξύ, καθώς επίσης παλμιτικό, στεατικό και ελαϊκό οξύ. Έχει ευχάριστη γλυκιά γεύση και μπορεί να αντικαταστήσει το ελαιόλαδο και το αγνό βούτυρο, παρουσιάζοντας όμως το μειονέκτημα ότι ταγκίζει εύκολα και γρήγορα.
Η ψίχα έχει περιεκτικότητα σε λιπαρές ουσίες 42%, όταν είναι φρέσκια και 57.12% όταν είναι ξερή. Τα άγουρα καρύδια είναι μια από τις πλουσιότερες πηγές ασκορβικού οξέος (βιταμίνη C) και χωνεύονται πιο εύκολα άγουρα, διότι όταν ωριμάσουν κιτρινίζουν, ταγκίζουν, ερεθίζουν το λαιμό, προκαλούν βήχα και δυνατούς κωλικούς. Τα καρύδια περιέχουν ασβέστιο, κοβάλτιο, σίδηρο, φωσφόρο, μαγγάνιο, βιταμίνες κ.α. H καρυδιά είναι δέντρο γνωστό εδώ και πολλά χρόνια για τη φαρμακευτική του δράση, η οποία οφείλεται στα διάφορα συστατικά που περιέχονται τόσο στη ρίζα, τα φύλλα, τον πράσινο φλοιό των καρυδιών όσο και στα ίδια τα καρύδια. Περιέχει κυρίως ναφθοκινόνες, οξέα, φλαβονοειδή, τερπενοειδή, καροτενοειδή, πτητικά έλαια, υδρογονάνθρακες, τανίνες, αλδεΰδες, αλκαλοειδή, βιταμίνες, μέταλλα, ένζυμα, φωσφογλυκερίδια, αμίνες και πρωτεΐνες.

ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΑ

Το ξύλο της καρυδιάς είναι ανεκτίμητο. Χρησιμοποιείται στην επιπλοποιία, την ξυλουργική, την ξυλογλυπτική, την οπλοποιία και την τορνευτική. Το ξύλο αυτό έχει χρησιμοποιηθεί παλαιότερα για ρόδες και για σώματα των λεωφορείων. 
Ο φλοιός της καρυδιάς και η ρίζα δίνουν ωραία πυρόξανθη ή καστανόχρωμη βαφή για υφάσματα και δέρματα και χρησιμοποιείται από τις γυναίκες για το βάψιμο των μαλλιών.
Η πράσινη εξωτερική φλούδα της καρυδιάς δίνει πράσινο ωραίο χρώμα που βάφουν τα αυγά της Λαμπρής. Με το φλοιό επίσης του καρπού οι επιπλοποιοί βάφουν το ξύλο των επίπλων με κάρυνο χρώμα. Επίσης, από τον φλοιό παρασκευάζεται ένα τονωτικό και ευστόμαχο ηδύποτο (Ratafia, Ρατάφια).
Το περίφημο λάδι της χρησιμοποιείται εκτός από τη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική, στη βιομηχανία της σαπωνοποιίας και της βερνικοποιίας.
Χρησιμοποιείται στη ζωγραφική για την ανάμιξη χρωμάτων με το βερνίκι και ως έλαιο λαμπτήρων. Από 35 κιλά καρυδιών, παράγονται 6 κιλά ξεφλουδισμένα καρύδια, από τα οποία παράγεται 3 κιλά λάδι. Τα υπολείμματα του καρυδιού, ύστερα από την έκθλιψή τους με την οποία βγαίνει το καρυδέλαιο, είναι πολύ θρεπτικά και χρησιμοποιούνται για ζωοτροφή. Ο καρπός της γίνεται ωραιότατο και τονωτικότατο γλυκό που έχει θρεπτική αξία ίση με αυτή του τυριού. Χρησιμοποιείται στις βιομηχανίες ζαχαρωδών προϊόντων, για αρωματική ουσία και τρώγεται νωπός ή ξηρός, ψημένος ή αλατισμένος. Με τον άγουρο καρπό της ανακατεμένο, σε αναλογία 2:1, με χυμό από άγουρα σταφύλια ή με καλό ξύδι, μπορεί να παρασκευαστεί ένα επιδόρπιο, ενώ με τα πράσινα φύλλα της καρυδιάς λικέρ. Από το χυμό της καρυδιάς που είναι άφθονος και διαυγής, ο Γάλλος φαρμακοποιός Banon παρασκεύασε το 1811 ένα άριστο σάκχαρο. Η εργασία της παρασκευής και η αποκρυστάλλωση του σακχάρου του χυμού της καρυδιάς μοιάζει με του σακχάρου του τεύτλου και του καλαμοσάκχαρου. Ενέργεια 
Εάν οι αποδόσεις των 7.500 κιλών καρυδιών ανά εκτάριο παρήγαγαν όλο το 65% (63-67%) του λαδιού που περιέχουν, υπάρχει μια πιθανή παραγωγή λαδιού σχεδόν 5000 τόνων το χρόνο, ένας πολύ σημαντικός στόχος, εάν είναι εφικτό. 
Μετά από την εξαγωγή της βιταμίνης C και της τανίνης, τα υπολείμματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως καύσιμη ύλη ή αιθανόλη. Τα κλαδέματα των δέντρων μπορούν να συμβάλουν άλλους 5000 τόνους βιομάζας το χρόνο.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ

Τα φύλλα χρησιμοποιούνται παρασκευάζοντας: α) έγχυμα από 15-30 γρ. ψιλοκομμένων φρέσκων φύλλων σε 500 ml νερό με ημερήσια κατανάλωση 2-5 φλιτζάνια, το οποίο χρησιμοποιείται για δερματικά προβλήματα και φλεγμονές των ματιών (πλύσεις), σαν πεπτικό τονωτικό για την ανορεξία. Χρησιμοποιείται επίσης για το έκζεμα ή για πληγές και εκδορές, β) αφέψημα πρόσφατων και ξερών φύλλων στην ίδια αναλογία, γ) εκχύλισμα, 40-80 εκατοστά του γρ. την ημέρα, δ) αφέψημα και εκχύλισμα εξωτερικής χρήσεως ως λοσιόν (50:1000) για χιονίστρες και κατά των ελκών, ε) σιρόπι με εκχύλιση 35-50 γρ. φύλλων (για ημερησία κατανάλωση), στ) σαν τονωτικό του πεπτικού σωλήνα και για θεραπεία της διάρροιας μπορούμε να ρίξουμε 2-4 γρ. ξηρά και κονιοποιημένα φύλλα σε 150 γρ. λευκό κρασί και να παραμείνουν 12 ώρες, ζ) κολλύριο από 192 γρ. αφεψήματος φύλλων, 1 γρ. μπελαντόνα και 1 γρ. λάβδανο, η) βάμμα από νωπά φύλλα κατά της φυματιώδους λεμφαδενοπάθειας, του ραχιτισμού, της γαστρεντερίτιδας κ.α., και θ) ως κατάπλασμα για πληγές. Επίσης 100 γρ. φύλλων μπορούν να προστεθούν σε κάθε λουτρό για την καταπολέμηση κυρίως δερματικών παθήσεων.
Από το πράσινο εξωκάρπιο παρασκευάζονται: α) έγχυμα από φρέσκο φλοιό 20 γρ. σε 1 λίτρο νερό, για τη χρόνια διάρροια ή ως τονωτικό για την αναιμία και για την τριχόπτωση με ξέπλυμα των μαλλιών, ενώ σε αναλογία 10 γρ. σε 100 γρ. νερό είναι ταινιοκτόνο και ελμινθοκτόνο, β) αφέψημα 32 γρ. φλοιού σε 500 ml νερό, γ) βάμμα με την προσθήκη πράσινων φλοιών σε οινόπνευμα με αναλογία 1:6, 20-30 γρ. τη μέρα και δ) εκχύλισμα με οινόπνευμα. Από το άγουρο καρύδι παρασκευάζεται α) έλαιο, 2 κουταλιές ελαίου καθημερινά ως συμπληρωματικό της διατροφής, για τις εμμηνορροϊκές διαταραχές ή το ξηρό λεπιδώδες έκζεμα, αλλά και ως κατάπλασμα, β) γλυκό του κουταλιού, και γ) ηδύποτο, όπου μπορούμε να πίνουμε 1 κουταλάκι ημερησίως (πολύ τονωτικό).

ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ – ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ

Η καρυδιά και τα προϊόντα της γενικά δεν προκαλούν ιδιαίτερα προβλήματα. Τα φύλλα της μπορεί να είναι επιβλαβή για ευαίσθητα άτομα με αλλεργίες και η γύρη των ανθέων, κοινό αλλεργιογόνο, μπορεί να προκαλέσει πυρετό. Τοξικά προβλήματα στον άνθρωπο δεν έχουν αναφερθεί, παρά μόνο ότι προκαλεί βαθύ ύπνο σε όσους κοιμούνται υπό τον ίσκιο της εξαιτίας της οσμής που εκπέμπει. 
Εντούτοις, είναι τοξική σε κάποια φυτά, εξαιτίας της γιουγκλόνης που περιέχει, η οποία είναι η κύρια αλληλοπαθητική χημική ουσία που είναι υπεύθυνη για την αναστολή της ανάπτυξης μερικών φυτικών ειδών που φυτρώνουν σε μέρη όπου αυτή βρίσκεται σε μεγάλη συγκέντρωση. Απελευθερώνεται από τις ρίζες της καρυδιάς και επειδή είναι δυσδιάλυτη στο νερό, δεν ταξιδεύει εύκολα στο χώμα, ώστε να είναι γρήγορη η απομάκρυνσή της απ' αυτό και μπορεί να παραμείνει ενεργή σε αυτό για αρκετά χρόνια αφότου αφαιρεθούν οι καρυδιές. Επηρεάζει κυρίως τις ντομάτες, τις μαύρες σημύδες, το τριφύλλι, τις μηλιές, τα δημητριακά, τα φασόλια, τις πατάτες κ.ά, γι' αυτό κάποια κηπευτικά είδη δε θα πρέπει να καλλιεργούνται κοντά σε καρυδιές.

Η καστανιά ανήκει στην οικογένεια Φηγιδών (Fagaceae), με 12 είδη φυλλοβόλων, αιωνόβιων μεγάλων δέντρων ιθαγενή των εύκρατων περιοχών του βορείου ημισφαιρίου. Οι καρποί τους, τα κάστανα, βρίσκονται μέσα σε ένα ξυλώδες περίβλημα που έχει αγκάθια εξωτερικά και ανοίγει όταν οι καρποί ωριμάσουν. Ανάλογα με το είδος, μέσα στο περίβλημα υπάρχουν 2-3 καρποί και σε άλλα είδη μόνο ένας. Οι καστανιές είναι μεγάλα δέντρα συνήθως και το ύψος τους μπορεί να φτάσει τα 35 μέτρα. Είναι είτε αυτοφυή είτε καλλιεργούνται για τους νόστιμους καρπούς τους και για την καλή σε ποιότητα ξυλεία τους αλλά και σαν καλλωπιστικά σε διάφορα πάρκα. Οι καστανιές πρέπει να βρίσκονται σε υψόμετρο πάνω από 250 μέτρα και δεν ευδοκιμούν σε χαμηλότερα υψόμετρα.

Πολλαπλασιάζονται με σπόρο, με μοσχεύματα και με εμβολιασμό. Το δέντρο ανθίζει κατά την άνοιξη και τα κάστανα ωριμάζουν από τις αρχές Σεπτεμβρίου μέχρι τέλη Νοεμβρίου ανάλογα με τις συνθήκες και τη ποικιλία. Κάθε δέντρο μπορεί να δώσει από 30-50 κιλά κάστανα. Το μέγιστο της απόδοσης θεωρείται το 50ο-60ο έτος της ηλικίας του. Το μέγεθος του κάστανου έχει να κάνει με την υγρασία, τη ποικιλία και τη σύσταση του εδάφους. Τα ασβεστολιθικά πετρώματα είναι απαγορευτικά για την ανάπτυξη του φυτού. Η συγκομιδή γίνεται με τίναγμα των καρπών του δέντρου και στη συνέχεια γίνεται μάζεμα με το χέρι. Μερικοί στρώνουν δίχτυα για πιο εύκολο μάζεμα.

Φαρμακευτικές ιδιότητες: Ο φλοιός της καστανιάς είναι αντιπυρετικός και τα φύλλα της χρησιμοποιούνται για την καταπράϋνση του κοκίτη. Φύλλα καστανιάς μουσκεύονται μέσα σε αραιωμένο οινόπνευμα και χρησιμοποιούνται για την καταπράϋνση του βήχα. «Τσάι» από φύλλα καστανιάς είναι τονωτικό στομαχικό. έχει αντιπυρετική δράση και πιστεύεται ότι ανοίγει την όρεξη Πλύσιμο των ματιών με «τσάι» καστανιάς είναι ευεργετικό στις οφθαλμικές παθήσεις.

Περισσότερα

Η καστανιά είναι πανάρχαιο δέντρο όπως αποδεικνύεται από διάφορα ευρήματα της εποχής του Χαλκού. Ήταν η τροφή των φτωχών το μεσαίωνα. Τα νωπά κάστανα περιέχουν 50% νερό, 45% υδατάνθρακες και 5% φυτικό έλαιο. Τρώγονται ψητά ή βραστά, χρησιμοποιούνται στη ζαχαροπλαστική, στη μαγειρική σε διάφορες συνταγές και γίνονται και αλεύρι κυρίως σε διάφορες περιοχές της Ασίας. Στην Ελλάδα ο καστανάς είναι από τα πιο παλιά και παραδοσιακά επαγγέλματα και η εικόνα ενός ανθρώπου με μία μικρή ψησταριά με το όνομα φουφού, να ψήνει κάστανα το χειμώνα στους δρόμους των μεγάλων πόλεων έχει μείνει κλασσική. Καστανιές βρίσκονται κυρίως στη Θεσσαλία, Μακεδονία και στις ορεινές περιοχές της Κρήτης. Ονομαστές ποικιλίες είναι τα κάστανα Πηλίου και Κρήτης.

Τα κυριότερα είδη καστανιάς είναι:

1) Η Ευρωπαϊκή Καστανιά. Γρήγορα αναπτυσσόμενο δέντρο που φτάνει τα 30 μέτρα σε ύψος. Τα φύλλα του είναι πριονωτά και μεγάλα, τα κάστανα έχουν καφέ ή καστανόγκριζο ρυτιδωμένο φλοιό. Το ξύλο της Ευρωπαϊκής καστανιάς είναι σκληρό και ανθεκτικό, σχίζεται εύκολα και δεν προσβάλλεται από μύκητες και έντομα. Χρησιμοποιείται στην επιπλοποιία, στην παραγωγή δοκαριών, πασσάλων σαν οικοδομική ξυλεία (ανθεκτικές σανίδες) στην παραγωγή χαρτιού και στη βυρσοδεψία.

2) Η Ιαπωνική καστανιά. Είναι δέντρο ή θάμνος με ύψος που φτάνει τα 10 μέτρα. Έχει φύλλα σχήματος καρδιάς και τα κάστανα που παράγει είναι μεγάλα αλλά όχι τόσο νόστιμα.

3) Η Αμερικανική καστανιά. Το ύψος των δέντρων φτάνει τα 35 μέτρα και δίνει καλής ποιότητας ξυλεία ενώ και οι καρποί τους θεωρούνται από τους πιο νόστιμους. Το είδος κινδύνευσε με εξαφάνιση όταν το 1900 ένας μύκητας πρόσβαλλε τα δέντρα και προκάλεσε την ασθένεια «σήψη της καστανιάς». Όσες καστανιές παρέμειναν από την πανωλεθρία αυτή διασταυρώθηκαν με ανθεκτικές ασιατικές ποικιλίες.

4) Η Κινεζική καστανιά. Τα δέντρα φτάνουν τα 18 μέτρα ύψος. Είναι ένα πολύ ανθεκτικό είδος στα έντομα και τις ασθένειες καθώς και στο σάπισμα. Αναπτύσσεται σε μεγάλα υψόμετρα, πάνω από 2000 μέτρα. Τα κάστανα της θεωρούνται πολύ νόστιμα.

Τρώγεται ωμή ή βρασμένη μαζί με άλλα χορταρικά, ως σαλάτα. Κυρίως όμως προστίθεται σε μικρή ποσότητα στο μείγμα των χόρτων για χορτόπιτες, στις οποίες χαρίζει ξεχωριστή γεύση και το εξαίρετο άρωμά της. Ως μυρωδικό χόρτο χρησιμοποιείται στη φασολάδα, στον ωμό μαριναρισμένο με ξύδι και χοντρό αλάτι γαύρο, σε κεφτέδες από φάβα και σε ωμές σαλάτες.

Η κερασιά ανήκει στην οικογένεια των Ροδανθών (Rosaceae). Φυλλοβόλο δέντρο με ύψος που φτάνει και τα 20 μέτρα . H καταγωγή του είναι η περιοχή του Καυκάσουκαι έφτασε στην Ευρώπη πολύ γρήγορα ενώ όλες οι ποικιλίες της προέρχονται από την αγριοκερασιά που χρησιμοποιείται για τον πολλαπλασιασμό της και σήμερα μέσω εμβολιασμού. Το περίεργο είναι ότι η βυσσινιά προήλθε από φυσικό υβρίδιο κερασιάς ενώ ο περισσότερος κόσμος πιστεύει το αντίθετο. Η κερασιά καλλιεργείται για το νόστιμο καρπό της το κεράσι ενώ υπάρχουν και ποικιλίες που καλλιεργούνται σαν καλλωπιστικά δέντρα. Τα κλαδιά της είναι όρθια, ο κορμός της είναι λείος γκρίζου χρώματος και τα φύλλα της είναι μεγάλα, ελλειψοειδή και έχουν εμφανείς αδένες. Τα άνθη της είναι μεγάλα, λευκά και είναι οργανωμένα σε ταξιανθίες , φύονται δε ανά 3-6 σε κάθε οφθαλμό.

Η κερασιά ζει περίπου 60 χρόνια και η καρποφορία αρχίζει από τον 4ο χρόνο της ζωής της., ενώ μεγάλες αποδόσεις έχουμε μετά τον 20ο χρόνο.

Ανθίζει σχετικά νωρίς και έτσι είναι δυνατό να υποστεί ζημιές στους ανθούς της από παγετό ή δυνατό ψύχος. Ευδοκιμεί σε διάφορους τύπους εδαφών και προτιμά κυρίως αυτά που δεν περιέχουν ασβέστιο. Πριν να δημιουργηθεί ένας κερασεώνας πρέπει να γίνει βαθύ όργωμα και καλή κατεργασία του εδάφους. Υπάρχουν πάρα πολλές ποικιλίες κερασιάς που βασικά χωρίζονται σε 2 μεγάλες κατηγορίες, αυτές που έχουν απαλή σάρκα και αυτές που έχουν τραγανή.

Φαρμακευτικές ιδιότητες: Τα κεράσια είναι πλούσια σε σάκχαρα και αφομοιώνονται εύκολα από τον οργανισμό. Γι' αυτόν το λόγο είναι ακίνδυνα για τους διαβητικούς. Είναι επίσης διουρητικά.

Ανήκει στην οικογένεια των Κιστωδών (Cistaceae). Είναι νανώδης αρωματικός θάμνος ύψους έως 1 μ. Έχει φύλλα αντίθετα, μικρά, ωοειδή ή μακρουλά, τριχωτά, χνουδωτά, που μοιάζουν με της φασκομηλιάς. Τα άνθη του εμφανίζονται μεμονωμένα ή σε ομάδες των 2-7, στην άκρη των κλαδιών. Θυμίζουν τα ολιγοπέταλα τριαντάφυλλα και μοιάζουν σαν «τσαλακωμένα». Έχουν πέντε ωοειδή – λογχοειδή, μυτερά σέπαλα και πέντε ρόδινα πέταλα, τα οποία συνήθως είναι εύοσμα, αλλά εύκολα πέφτουν. Το συναντάμε και σε σημεία με υγρασία όπως σε ρεματιές και φαράγγια. Εξαπλώνεται στο μεγαλύτερο τμήμα της Μεσογείου και είναι κοινό στην Ελλάδα.

Φαρμακευτικές ιδιότητες:

• Το τσάι από λαδανιά είναι τρεις φορές πιο υγιεινό από όσο το πράσινο τσάι.
• Προστατεύει την καρδιά τέσσερις φορές καλύτερα από το κόκκινο κρασί και είναι αντιοξειδωτικό είκοσι φορές ισχυρότερο από τον φρέσκο χυμό λεμονιών.
• Η λαδανιά περιέχει έναν εξαιρετικά αποτελεσματικό συνδυασμο αντιοξειδωτικών: ήδη ένα ποτηράκι του συγκεντρωμένου τσαγιού έχει την ίδια επίδραση με μια καθημερινή δόση της βιταμίνης C (ως ασκορβικό οξύ.
• Αποτοξινώνει το σώμα και αποβάλει τα τοξικά βαρέα μέταλλα που προέρχονται από τον καπνό των τσιγάρων, των οδοντικών σφραγισμάτων και της περιβαλλοντικής ρύπαντης σύμφωνα με τον καθηγητή Claus Peter Siegers.
• Η λαδανιά βοηθά σε πολλές μυκητιασικές μολύνσεις. Καταπολεμά πολλούς επιβλαβείς μικροοργανισμούς όπως το κολοβακτηρίδιο και ελικοβακτηρίδιο και άλλες φλεγμονές.
• Περισσότερο εντυπωσιακό είναι ότι το τσάι απο λαδανιά έχει μια πολύ ισχυρή αντιική επίδραση στους ιους της γριπης στους ιούς πτηνών (H1N1 & H7N7).

Περισσότερα

Το λάβδανο θεωρείται μια από τις ισχυρότερες ρητίνες – λιβάνια από την αρχαιότητα. Είναι γνωστό και ως το ‘Μύρο της βίβλου’ και ήταν ένα από τα βασικά λιβάνια που έπρεπε να καίγονται κατά την αναγνώριση των ψαλμών του Δαυίδ και της βίβλου. Το άρωμά του είναι εξαιρετικά πλούσιο και δυνατό, χρησιμοποιείται για προστασία, δύναμη και πνευματική εξέλιξη. Το 1999 ήταν Ευρωπαϊκό έτος για το φυτό αυτό. Ιστορικές αναφορές από την αρχαιότητα συναντάμε στην Αρχαία Μεσοποταμία, Αρχαία Αίγυπτο, Βίβλο, Μινωϊκό πολιτισμό, Αρχαια Ελλάδα (Ιπποκράτης, Θεόφραστος, Διοσκουρίδης, Κλαύδιος Γαληνός, Κέλσιος κ.α), Ρωμαίοι, Χριστιανοί, Άραβες-Ισλάμ, κατά τον Μεσαίωνα και την Αναγένηση.

Είναι πολυετής πόα και ανήκει στην οικογένεια των Ιριδωδών (Iridaceae). Έχει βολβό, ο οποίος περιβάλλεται από ινώδεις χιτώνες και 4-8 γραμμοειδή φύλλα λεπτά με χαρακτηριστική ασημόγκριζη λωρίδα στο μέσο αυτών και έχουν υποφυή (υπόγεια) ωοθήκη. Υπάρχουν διάφορα είδη κρόκου τα οποία διαφέρουν ως προς το χρώμα του άνθους τους. Τα άνθη είναι μικρά κρινάκια, μονόχρωμα ή δίχρωμα σε αποχρώσεις του λευκού, κίτρινου, λιλά, μοβ, μπρούτζινου κ.α. Το crocus alivieri έχει περιάνθιο από έξι κίτρινα τμήματα, τα οποία ενώνονται και σχηματίζουν μακρύ σωλήνα που μοιάζει με βλαστό, μήκους 5 έως 20 εκ., τρεις στήμονες με κίτρινους ανθήρες και κίτρινο ή πορτοκαλί στύλο, ο οποίος διακλαδίζεται στην κορυφή σε έξι λεπτά μέρη. Το crocus sieberi έχει 3-6 γραμμοειδή φύλλα με λευκή κεντρική λουρίδα, περιάνθιο από έξι βιολετί, με κίτρινη βάση τμήματα, τα οποία ενώνονται και σχηματίζουν μακρύ σωλήνα που μοιάζει με βλαστό, τρεις στήμονες με κίτρινους ανθήρες και κίτρινο ή πορτοκαλί στύλο, ο οποίος διακλαδίζεται στη κορφή σε τρία μέρη. Το crocus sativus, το οποίο καλλιεργείται στην Κοζάνη, έχει 1-2 άνθη ανά βολβό, σε χρώμα ιώδες (ανοικτό), σε αστεροειδές σχήμα και ανοίγουν τη νύχτα. Τα στίγματα του (το κάθε φυτό έχει τρία) έχουν χρώμα πορτοκαλί.

Φαρμακευτικές ιδιότητες: Αντιοξειδωτική δράση, αντιθρομβωτική, αντικαρκινική, βελτιώνει την εγκεφαλική λειτουργία και ιδιαίτερα τη μνήμη (στην Ιαπωνία κυκλοφορεί σχετικό σκεύασμα) και ανακουφίζει από τις ενοχλήσεις κατά την οδοντοφυΐα (κυκλοφορεί σκεύασμα στην Ευρώπη).

Είναι φυσικό τονωτικό και βοηθά στη μείωση της χοληστερίνης, στην πέψη, σε κρίσεις άσθματος, στη ναυτία, είναι εμμηναγωγό, αντιπυρετικό και δυναμωτικό.

Περισσότερα

Ο Κρόκος σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία ήταν φίλος του θεού Ερμή. Μια μέρα και ενώ οι δύο φίλοι έπαιζαν, ο Ερμής χτύπησε κατά λάθος τον Κρόκο στο κεφάλι και τον σκότωσε. Στον τόπο του συμβάντος φύτρωσε ένα λουλούδι. Τρεις σταγόνες από το αίμα του άτυχου νέου που έπεσαν στο κέντρο του λουλουδιού έδωσαν τα στίγματα του φυτού που από τότε πήρε το όνομα κρόκος. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή ο Κρόκος ήταν ένας νεαρός, που εξαιτίας ενός άτυχου έρωτα για τη Νύμφη Σμίλακα μεταμορφώθηκε στο ομώνυμο φυτό. Ταυτόχρονα η Σμίλαξ έγινε το ομώνυμο αναρριχητικό φυτό (Σμίλαξ Ασπίρα-Ουρβιά).

Την ιθαγένεια του κρόκου διεκδικεί, η αρχαία Μεσοποταμία.
Από το Κασμίρ έως την Ιωνία, από την Αίγυπτο, τις Κυκλάδες και την Κρήτη, το φυτό ταξίδεψε χιλιάδες χρόνια. Για αιώνες ο κρόκος ήταν ένα πολύ σημαντικό είδος πολυτέλειας στην Περσία, καθώς επίσης και ένα πολύτιμο είδος συναλλαγής στις χώρες της Ασίας. Οι Φοίνικες αφιέρωναν πίτες από κρόκο στη θεά Αστάρτη. Μικρά τενεκεδένια τεμάχια με Saffron βρέθηκαν σε Αιγυπτιακές μούμιες. Η Κλεοπάτρα χρησιμοποιούσε τον κρόκο στα καλλυντικά της και οι Ρωμαίοι, σε επίσημα γεύματα, προσέφεραν κρασί αρωματισμένο με κρόκο. Έχει αναφερθεί από τον Όμηρο, τον Πλίνιο και τον Ιπποκράτη. 

Οι πρώτες αναφορές για το φυτό αυτό μάς έρχονται από τα χρόνια του Μίνωα. Τοιχογραφίες με άνθη κρόκου και κρίνα, τοιχογραφία με τον "κροκοσυλλέκτη πίθηκο" και καλλιεργούμενοι ζαφορόκηποι στα μινωικά ανάκτορα μας πληροφορούν για την ύπαρξη του φυτού. Βάσει των αρχαιολογικών ερευνών και μελετών, αποδεικνύεται ότι έχει ιερή σχέση με τη μινωική θεότητα, αφού σε πολλές αναπαραστάσεις θρησκευτικών σκηνών εμφανίζονται άνθη και φυτά, όπως κρίνα και κρόκοι, τα οποία φαίνεται πως είχαν αποκτήσει θρησκευτικό συμβολισμό. 

υπάρχουν σήμερα πολλά αρχαιολογικά τεκμήρια που αποκαλύπτουν τη σημασία του. Ο κροκοσυλλέκτης, η τοιχογραφία του μινωικού ανακτόρου της Κνωσού, δείχνει ένα πίθηκο να συλλέγει άνθη κρόκου. Στην προϊστορική Σαντορίνη βρέθηκαν και άλλες τοιχογραφίες. Η συλλογή του κρόκου φαίνεται να είναι μια πράξη με τελετουργικό χαρακτήρα. Ήταν επίσημη γιορτή του μινωικού κόσμου και είναι πιθανόν να συνέδεε τη συλλογή του κρόκου με το τελετουργικό πέρασμα από την παιδική ζωή στην ενηλικίωση.

Οι κροκοσυλλέκτριες που απεικονίζονται στις τοιχογραφίες είναι ωραίες κοπέλες με γιορτινές φορεσιές και εξαιρετικά κοσμήματα! Η συγκομιδή του κρόκου σχετίστηκε με τη Μεγάλη Μητέρα, τη Μητέρα-Θεά του προϊστορικού κόσμου στην οποία, μάλιστα, αφιέρωναν την ετήσια παραγωγή.

Ο ρόλος του κρόκου ήταν πάντα πολλαπλός: Καρύκευμα, ίαμα και πολύτιμη χρωστική ύλη από την οποία, μάλιστα, έβαψαν τα πιο ωραία υφάσματα του αρχαίου κόσμου. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο το ότι αναφέρεται από τον Όμηρο μέχρι και τους ελάσσονες συγγραφείς της αρχαιότητας. Φαίνεται πως όσοι συμμετείχαν στα συμπόσια των αρχαίων Ελλήνων φορούσαν στεφάνια με διάφορα άνθη. Ανάμεσα στα άνθη αυτά ήταν και ο κρόκος! Πίστευαν πως τα στεφάνια από κρόκο οδηγούσαν σε ήρεμο ύπνο.

Στον αιώνα μας οι χρήσεις του είναι περισσότερο μαγειρικές. Οι Άραβες, οι οποίοι είναι οι μεγαλύτεροι καταναλωτές κρόκου, τον χρησιμοποιούν για να αρωματίσουν το αρνί, το κοτόπουλο και τα φαγητά με ρύζι. Είναι απαραίτητο για τη Γαλλική bouillabaisse και το Ιταλικό risotto. Στην Ισπανία η πιο δημοφιλής χρήση του κρόκου είναι στην paella. Τελευταία έγινε μεγάλη προσπάθεια και πέρασε ο κρόκος και στη δική μας κουζίνα και στα ελληνικά εστιατόρια. Πολύτιμο μπαχαρικό, δίνει μία ιδιαίτερη γεύση και χρώμα στο φαγητό, στα ροφήματα, στα ποτά, στα τυροκομικά και σε αμέτρητες άλλες εφαρμογές.

Η χώρα μας είναι ένας από τους 4 μοναδικούς τόπους στον κόσμο, όπου καλλιεργείται ο κρόκος. Ένα καλλιεργήσιμο είδος κρόκου πρωτοέφτασε πριν από τρεις αιώνες στην περιοχή της Κοζάνης, όπου και ξεκίνησε η καλλιέργειά του. "Crocus sativus Cartwrightianus" είναι το βοτανικό όνομα γι' αυτό το φυτό, το οποίο φυτεύεται το καλοκαίρι και ανθίζει το φθινόπωρο. Έχει στενό, γρασιδωτό φύλλωμα με άσπρη κεντρική φλέβα, εμφανίζεται το χειμώνα και μαραίνεται πριν από το καλοκαίρι. Κανένα ίχνος από τον κρόκο δεν θα εμφανιστεί μέχρις ότου οι μέρες γίνουν μικρές και δροσερές. Αυτός ο σπάνιος κρόκος, ο οποίος πρωτοεμφανίστηκε κατά πολλούς στην Ασία, είναι μέλος της οικογένειας φυτών Iris. Σήμερα καλλιεργείται εκτεταμένα στο Ιράν, το Κασμίρ, την Ελλάδα, την Ισπανία και το Μαρόκο. Μοναδική κροκοκαλλιεργούμενη περιοχή της χώρας μας είναι η περιοχή της Κοζάνης, με επίκεντρο τα κροκοχώρια του Δήμου Ελιμείας (Κρόκος, Καρυδίτσα, Άνω Κώμη). Άλλωστε η έδρα του δήμου λέγεται Κρόκος.

Κάθε χρόνο, τα 39 χωριά της Κοζάνης που καλλιεργούν κατ' αποκλειστικότητα το φυτό κρόκος παράγουν κατά μέσο όρο 5-8 τόνους κρόκου, του πιο ακριβού μπαχαρικού στον κόσμο. Το 95% αυτής της ποσότητας εξάγεται χύμα σε μεγάλους πελάτες κυρίως στη Γαλλία, την Ισπανία, την Ιταλία, την Σουηδία και αλλού. Το υπόλοιπο 5% συσκευάζεται από τις ίδιες τις γυναίκες που το καλλιεργούν, ενώ ένα ελάχιστο τμήμα της παραγωγής διατίθεται στην εγχώρια αγορά συσκευασμένο.

Το 1971 δημιουργήθηκε ο Αναγκαστικός Συνεταιρισμός Κροκοπαραγωγών Κοζάνης και έκτοτε η κροκοκαλλιέργεια εξελίχτηκε σε δυναμική καλλιέργεια. Σήμερα καλύπτει περισσότερα από 10.000 στρέμματα, απασχολεί περίπου 1.500 αγροτικές οικογένειες του νομού και αποφέρει στην εθνική οικονομία περίπου 1,5 δισεκατομμύριο δραχμές συνάλλαγμα το χρόνο. Αξίζει εδώ να σημειώσουμε ότι στον Κανονισμό του Συμβουλίου της ΕΟΚ με αρ. 2081/92, ο κρόκος του Νομού Κοζάνης βρίσκεται πλέον στο "μητρώο των προστατευομένων ονομασιών προελεύσεως και των προστατευομένων γεωγραφικών ενδείξεων".

Η ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΟΥ ΦΥΤΟΥ

Ο κρόκος είναι εύκολο να καλλιεργηθεί. Ήπιο κλίμα, βροχοπτώσεις και καλοδουλεμένο έδαφος είναι επαρκείς παράγοντες. Ένα ράντισμα με τρίμματα κοκάλων στο χώμα στο οποίο θα φυτευτεί ο κρόκος θα το προμηθεύσει με φώσφορο για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η αναπαραγωγή γίνεται με την φυσική ανάπτυξη του υπόγειου τμήματος αναπαραγωγής, ιδιότητα που την έχουν λίγα μόνο φυτά. Η φυτεία γίνεται αργά, συνήθως κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο. Οι βολβοί φυτεύονται σε απόσταση 10-15 εκατοστά μεταξύ τους και 20-25 εκατοστά βάθους. Για τη φυτεία ενός στρέμματος χρειάζονται 250-350 κιλά βολβοί. Πρέπει να προσέχουμε και να επιβλέπουμε τακτικά τη φυτεία γιατί οι βολβοί αποτελούν καλό μεζέ για διάφορα ζώα, όπως τυφλοπόντικες και αρουραίοι.

Η καλλιέργεια του φυτού είναι εύκολη, αλλά η συγκομιδή του είναι εξοντωτική. Περίπου 10.000 άνθρωποι, από τα «κροκοχώρια» της Κοζάνης, ασχολούνται γα 10 ημέρες με τη συλλογή και τον διαχωρισμό του κρόκου. Αν δεν μαζευτεί μέσα σε λίγες ώρες από τη στιγμή που θ' ανθίσει, ο κρόκος μαραίνεται και τα κόκκινα στίγματα χαλάνε. Γι' αυτό, χιλιάδες άνθρωποι σκύβουν για ώρες πάνω από τα φυτά για να προλάβουν να τα μαζέψουν. Η δουλειά ξεκινά με την ανατολή του ήλιου και τελειώνει αργά το βράδυ. Μαζεύονται πρώτα τα λουλούδια και, αφού μεταφερθούν στα σπίτια, ανοίγονται ένα ένα και αφαιρούνται τα στίγματα. Η ξήρανση των στιγμάτων είναι η πιο βασική και λεπτή εργασία και απαιτεί πείρα, προσοχή και τέχνη. Ο κρόκος πρέπει να ξεραθεί φυσιολογικά, προκειμένου να διατηρήσει αναλλοίωτες όλες τις χαρακτηριστικές του ιδιότητες (χρώμα και άρωμα).

Τα στίγματα τοποθετούνται πάνω σε τελάρα με συρμάτινη ή μεταξωτή βάση. Στη συνέχεια μεταφέρονται σε θερμαινόμενα δωμάτια, με τη θερμοκρασία να ανεβαίνει σταδιακά μέχρι να φτάσει τους 40 βαθμούς Κελσίου. Εκεί θα παραμείνουν 8-12 ώρες. Τα ξεραμένα πλέον στίγματα συσκευάζονται σε τενεκέδες ή πλαστικές σακούλες.

Επόμενη εργασία, εξίσου κοπιαστική, είναι ο διαχωρισμός των στημόνων από τα στίγματα και η απομάκρυνση όλων των ξένων υλών. Μέχρι πριν από μερικά χρόνια, όλη αυτή η δουλειά γινόταν με το χέρι. Όλη η οικογένεια μαζευόταν γύρω από ένα μεγάλο τραπέζι, στρωμένο με μια κουβέρτα από τρίχωμα γίδας, που μπορούσε να κρατήσει τα κόκκινα στίγματα αλλά όχι και τα άχρηστα πέταλα των λουλουδιών. Σήμερα, οι κροκοπαραγωγοί έχουν ειδικά μηχανήματα, κατάδικές τους εφευρέσεις (τις συναντά κανείς σε διαφορετικές παραλλαγές από σπίτι σε σπίτι) που τους βοηθούν να λιχνίζουν πολύ πιο εύκολα και πολύ πιο γρήγορα. 

Οταν έπειτα από τρεις περίπου μήνες ολοκληρωθεί και αυτή η φάση, τα πολύτιμα στίγματα είναι έτοιμα να δώσουν το ακόμη πολυτιμότερο σαφράν (ή ζαφορά, όπως είναι κι αλλιώς γνωστό το μπαχαρικό με την έντονη ιδιαίτερη γεύση και το χαρακτηριστικό κόκκινο-κίτρινο χρώμα). -και νομίζουμε ότι δεν υπάρχει άλλη από τη λέξη "πολύτιμο" που να χαρακτηρίζει με τόση ακρίβεια αυτό το προϊόν, αν σκεφτεί κανείς ότι για ένα κιλό αποξηραμένα στίγματα χρειάζονται 150.000 λουλούδια, ότι ένα στρέμμα θα αποδώσει 800 -1200 γραμμάρια σαφράν το χρόνο, και ότι η λιανική του τιμή είναι 3 € το γραμμάριο. Δικαίως λοιπόν πολλοί το αποκαλούν "κόκκινο χρυσό".

Η αξία του κρόκου είναι μεγάλη και πολλές φορές τα κρούσματα νοθείας πολλά. Ειδικός οργανισμός που ιδρύθηκε στη Νυρεμβέργη το 1856, ελέγχει και τιμωρεί τη κροκονοθεία.

Η ποιότητα του κρόκου εξαρτάται από το μέρος που καλλιεργείται, και τον τρόπο επεξεργασίας του.Υπάρχει μεγάλη διαφορά στην ποιότητα. Το χρώμα του είναι διακριτικό, βαθύ σκούρο κόκκινο με μυρωδιά χαρακτηριστική έως έντονη. Το γνήσιο Saffron πωλείται μέσα σε τενεκεδένια δοχεία και φιαλίδια και συνήθως αποθηκεύεται σε σκοτεινά σημεία. Το καφέ προϊόν, μάλλον είναι παλιό, άσχημα συσκευασμένο ή ακόμη και νοθευμένο.

Ο κόκκινος ελληνικός κρόκος θεωρείται ίσως η καλύτερη ποιότητα σαφράν, όπως έχει επικρατήσει να λέγεται ο κρόκος παγκοσμίως. Η λέξη αποτελεί παραφθορά της αραβικής Zafaran που σημαίνει κίτρινο. Οι Ιταλοί το λένε zafferano, οι Ισπανοί azafran, οι Γάλλοι safran και οι Αγγλοι saffron. Λέγεται πως σε μικρές δόσεις αγαλλιάζει το πνεύμα. Πολλοί είναι εκείνοι που το είχαν επαινέσει ως χωνευτικό, ως καταπραϋντικό, ως αφροδισιακό. Στον αιώνα μας οι χρήσεις του είναι περισσότερο μαγειρικές. 

Οι Άραβες, οι οποίοι είναι οι μεγαλύτεροι καταναλωτές κρόκου, τον χρησιμοποιούν για να αρωματίσουν το αρνί, το κοτόπουλο και τα φαγητά με ρύζι. Είναι απαραίτητο για τη Γαλλική bouillabaisse και το Ιταλικό risotto. Στην Ισπανία η πιο δημοφιλής χρήση του κρόκου είναι στην paella. Στην περιοχή μας ο κρόκος χρησιμοποιείται μόνο στο τσίπουρο και αυτό γιατί υπάρχει έλλειψη ζωντανής τοπικής παράδοσης. Τελευταία γίνεται μεγάλη προσπάθεια να περάσουμε τον κρόκο και στη δική μας κουζίνα και στα ελληνικά εστιατόρια. Πολύτιμο μπαχαρικό, δίνει μία ιδιαίτερη γεύση και χρώμα στο φαγητό, στα ροφήματα, στα ποτά, στα τυροκομικά και σε αμέτρητες άλλες εφαρμογές.

Σε σκιερά μέρη σε δάση και θαμνότοπους, συχνά κοντά σε ρυάκια.

Φαρμακευτικές ιδιότητες: Κατά του κοκκίτη, της νευραλγίας, των δύσκαμπτων αρθρώσεων από ρευματισμούς, των πρησμένων αδένων, των θρομβώσεων, αντισπασμωδικό, εμμηναγωγό.

Συστατικά-ουσίες:   Χεντερίνη, οιστρογόνα.

Περισσότερα

Ο Διόνυσος και η ακολουθία του, μαινάδες, σάτυροι και σειληνοί, στολίζονταν με στεφάνια από κισσό. Ο θύρσος, σύμβολο του Διονύσου, ήταν επίσης διακοσμημένος με κισσό. Σε ορισμένες τελετές έδιναν στον θεό και το επώνυμο «Κισσός», επειδή όταν ήταν μωρό τού φορούσαν ένα στεφάνι από το φυτό αυτό. Μια από τις ωραιότερες διονυσιακές παραστάσεις με περικοκλάδες έχει ο χάλκινος επιχρυσωμένος κρατήρας του Δερβενιού, με ανάγλυφες ασημένιες έλικες από κισσό και κληματόφυλλα. 

Είναι διετής πόα, ανήκει στην οικογένεια των Συνθέτων (Comositae), έχει βλαστό όρθιο, ισχυρό, πολύκλαδο, χνουδωτό, ύψους 80-120 εκ. με φύλλα έμμισχα, χνουδωτά, τα κατώτερα πλατιά και καρδιοειδή, τα ανώτερα ωοειδή και οξύληκτα. Τα ανθικά κεφάλια είναι σφαιρικά, σφιγμένα στην κορυφή, με παράνθια φύλλα πράσινα ή κοκκινωπά, με κορυφή σαν άγκιστρο, ανθίδια κόκκινα. Ανθίζει τον Ιούλιο με Σεπτέμβριο.

Φαρμακευτικές ιδιότητες:

Περισσότερα

Ανήκει στην οικογένεια Leguminosae (Caesalpiniaceae) και είναι θάμνος ή μικρό δέντρο ύψους μέχρι 10 μ. Έχει φύλλα εναλλασσόμενα, κυκλικά - νεφροειδή, με μακρύ μίσχο. Τα άνθη εκφύονται σε ομάδες κατευθείαν από τα κλαδιά ή και το βλαστό. Έχουν ροδόχρωμη, ζυγόμορφή, ψυχόμορφη στεφάνη. Ο καρπός (χέδρωπας) είναι κοκκινοκαστανός, πεπιεσμένος. Βρίσκεται σε θαμνώνες, σε χαμηλά και μέσα υψόμετρα. Είναι είδος της Α Μεσογείου, το οποίο εξαπλώνεται σε ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα και στα νησιά του Β Αιγαίου και του Ιονίου πελάγους. Καλλιεργείται ως καλλωπιστικό.

Φαρμακευτικές ιδιότητες:

Περισσότερα

Στην Ευρώπη πάντως είναι γνωστή σαν δέντρο του Ιούδα, επειδή σύμφωνα με την παράδοση από μια κουτσουπιά κρεμάστηκε ο Ιούδας.

Ανήκει στην οικογένεια των Κυπαρισσιδών (Cuprecaceae), είναι δένδρο αειθαλές, σκουρόχρωμο, χωρίς εδώδιμο καρπό, χωρίς ανοιξιάτικη άνθιση. Είναι αιωνόβιο και ανθεκτικό που  ευδοκιμεί στις εύκρατες ζώνες του βόρειου ημισφαίριου και χρησιμοποιείται για διακοσμητικούς σκοπούς και για την παραγωγή ξυλείας.

Περισσότερα

Περισσότερα

Ονομάζεται και αγριολάπαθο ή λάπαθο. Πόα που ανήκει στην οικογένεια των Πολυγωνιδών (Polygonaceae), με βλαστό 30 εκ.-1 μέτρο, με παράρριζα φύλλα λεπτά, ανοικτοπράσινα, προμήκη, αμβλέα, βελοειδή, με ωτίδια βραχέα και διεστώτα. Τα ανώτερα φύλλα είναι λογχοειδή, περίβλαστα. Τα παράφυλλα είναι επιμήκη, κατεσχισμένα. Τα άνθη σχηματίζουν φόβη, επιμήκη αραιή. ΄Άνθηση: Μάϊο-Ιούλιο. Φυτό με ωραίο άρωμα, διακρίνεται σε τρία είδη: μικρό, μεγάλο και καρδιοειδές. Έχει πράσινα ή κοκκινωπά φύλλα σε σχήμα αιχμής βέλους.

Ανήκει στην οικογένεια των Χειλανθών (Labiatae - Lamiaceae) που ευδοκιμεί στην περιοχή της Μεσογείου και είναι μικρός θάμνος, ύψους έως 1 μ. Έχει μακρόστενα και γκριζοπράσινα φύλλα, μήκους 1-4 εκ. Τα άνθη του διατάσσονται σε πυκνούς επάκριους στάχεις, οι οποίοι φέρουν στην κορυφή μεγάλα πορφυρά βράκτια. Οι μικρές δίχειλες, συμπέταλες στεφάνες (6-8 χιλ.) έχουν σκούρο πορφυρό χρώμα. Η Λεβάντα είναι μεσογειακό είδος και απαντάται σε παραλιακές περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας και στα νησιά. Αυτοφύεται σε ψηλά μέρη, ανθίζει το χρονικό διάστημα Ιουνίου – Ιουλίου και οι ανθοφόροι βλαστοί συλλέγονται, όταν το φυτό βρίσκεται σε πλήρη άνθηση.

Είναι φυτό αρωματικό – φαρμακευτικό και εκτός από αφέψημα χρησιμοποιείται πάρα πολύ και ως αιθέριο έλαιο.

Πολυετές φυτό, ανήκει στην οικογένεια των Βιολιδών (Violaceae), με φύλλα καρδιοειδή ή νεφροειδή, με περιφέρεια οδοντωτή και μίσχους μακρείς. Φυτρώνουν όλα μαζί από τη βάση σχηματίζοντας ρόδακα. Άνθη μωβ, αρωματικά με μίσχους λεπτούς και 5 πέταλα. Το κατώτερο πέταλο έχει στο πίσω μέρος του μια μικρή ουρά (πλήκτρο). Ανθίζει μέσα στο χειμώνα.

Φαρμακευτικές ιδιότητες: Αντιβηχικό, καταπραϋντικό, αποχρεμπτικό, αντιπυρετικό, ελαφρώς ευκοίλιο, μαλακτικό, εφιδρωτικό, αντιφλογιστικό, κατά των φλογώσεων των πνευμόνων και των νεφρών, κατά της καταρροής και της βρογχίτιδας, κατά των φλεγμονών, κατά των εξανθηματικών πυρετών, κατά της δύσπνοιας, κατά της στηθάγχης, κατά των πονοκεφάλων, κατά των ρευματισμών, κατά του άσθματος, κατά των ημικρανιών, κατά παθήσεων του στόματος και του δέρματος.Συστατικά-ουσίες:  Αιθέρια έλαια (περίπου 0,043%): τρανς-άλφα-ιονόνη(παρμόνη), κύρια συστατικά (-)-ζινγκιμπερένιο, (+)-κουρκουμένιο, διϋδρο-βήτα-ιονόνη, ισομπορνεόλη, μεθυλεστέρας του σαλικυλικού οξέος, βήτα-νιτροπροπιονικό οξύ, σαπωνίνες, αλκαλοειδή .Οι αρχαίοι Έλληνες το χρησιμοποιούσαν ως θεραπευτικό των πονοκεφάλων. Επίσης οι Άραβες είχαν χρησιμοποιήσει σιρόπια της βιόλας για διάφορες παθήσεις.

Ανήκει στην οικογένεια των Συνθέτων (Compositae) και είναι πολυετής πόα, ύψους 10 έως 40 εκ., τριχωτή, με ελαφριά οσμή. Τα φύλλα, μήκους 1,5-2,5 εκ. διαιρούνται σε λεπτούς λοβούς και είναι ωοειδή στο περίγραμμα. Το κεφάλιο έχει κίτρινα επιδίσκια σωληνοειδή ανθίδια και κίτρινα ή λευκά επιχείλια γλωσσοειδή. Μερικές φορές τα γλωσσοειδή άνθη λείπουν. Βρίσκεται σε λιβάδια ή πετρώδεις περιοχές, σε υψόμετρο μεγαλύτερο των 1200 μ. Περιστασιακά το συναντάμε και σε χαμηλότερα υψόμετρα. Είναι φυτό της Βαλκανικής και της Μ. Ασίας, αρκετά κοινό στην Ελλάδα.

Φαρμακευτικές ιδιότητες: Χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική κατά των νευρικών διεγέρσεων και της βρογχικής καταρροής. Το αφέψημά της κάνει καλό στο στομάχι και στα εντερικά προβλήματα, ενώ τα φύλλα της αν μασηθούν καταπραΰνουν τον πονόδοντο.

Περισσότερα

Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν αφιερώσει τη μαργαρίτα στη θεά Άρτεμη και τη θεωρούσαν θεραπευτικό μέσο για γυναικεία μικροπροβλήματα.

Ανήκει στην οικογένεια Labiatae (Lamiaceae) και είναι πολυετής πόα, ύψους έως 70 εκ. Έχει αντίθετα φύλλα, ωοειδή, οδοντωτά, μήκους 6-15 εκ. Τα άνθη διατάσσονται σε σπονδύλους και έχουν χαρακτηριστικό δίχειλο κάλυκα 2,5 εκ. Η στεφάνη είναι συμπέταλη, δίχειλη, λευκή με κόκκινα στίγματα στο κατώτερο χείλος. Βρίσκεται σε σκιερές θέσεις, στον υπόροφο των φυλλοβόλων δασών. Τα είδος είναι ευρωπαϊκό και διακρίνεται σε υποείδη, από τα οποία μόνο το subsp. Albida απαντάται στην Ελλάδα.

Φαρμακευτικές ιδιότητες:

Περισσότερα

Ο Μαϊντανός είναι διετές φυτό, ανήκει στην οικογένεια των σκιαδοφόρων (  ). Καλλιεργείται στις εύκρατες περιοχές για τα φύλλα του που χρησιμοποιούνται στη μαγειρική και σε διάφορες σαλάτες. Κατά τον πρώτο χρόνο ανάπτυξης του φυτού εμφανίζονται τα σύνθετα κατσαρά βαθυπράσινα φύλλα σχηματίζοντας ομάδες. Στην συνέχεια εμφανίζονται διάφορα ψηλά ανθοφόρα στελέχη που στην κορυφή τους φέρουν μικρά κιτρινοπράσινα άνθη και ακολουθούνται από μικρά σπόρια.

Τα φύλλα του μαϊντανού είναι πλούσια σε βιταμίνη C, ενώ περιέχουν και αιθέρια έλαια. Εκτός από φρέσκα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και αποξηραμένα.

Φαρμακευτικές ιδιότητες: Δίκαια ονομάστηκε «φυτό της υγείας» γιατί περιέχει πολύτιμες και πλούσιες βιταμίνες. Είναι πολύτιμο φάρμακο κατά της υπερτάσεως. Θεωρείται προληπτικό του καρκίνου. Είναι χωνευτικός κατά της πέτρας των νεφρών και της κύστεως. Ο χυμός του είναι αντιπυρετικός. Είναι επίσης κατά του άσθματος των πνευμονικών παθήσεων και του βραχνιάσματος. Ο χυμός του μαϊντανού με οινόπνευμα είναι ένας καλός τρόπος εντριβής για άτομα που υποφέρουν από νευραλγίες ή αρθριτικούς και ρευματικούς πόνους. Εκτός από τις φαρμακευτικές έχει και άλλες ιδιότητες. Ο ατμός του βοηθάει στον καθαρισμό του προσώπου, ειδικότερα το ξηρό και ευαίσθητο δέρμα. Συνιστάται για ξηρά και ευαίσθητα μαλλιά. Δίνει λάμψη και γυαλάδα. Δεν πρέπει όμως να τρώγεται από τις έγκυες γιατί μπορεί να προκαλέσει την αποβολή του εμβρύου.

Περισσότερα

Ήταν γνωστός στους αρχαίους Έλληνες που τον χρησιμοποιούσαν ως αρωματικό βότανο αλλά και σαν φάρμακο σε διάφορες παθήσεις.

Κάποια ποικιλία μαϊντανού σχηματίζει μια μεγάλη ρίζα όμοια με του σέλινου και τρώγεται σαν βραστή σε διάφορες χώρες της Ευρώπης.

Στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες χρησιμοποιείται όχι μόνο ως συστατικό αλλά και ως διακοσμητικό σαλατών ή πιάτων κρέατος, ενώ στην Τουρκία, χρησιμοποιείται σε μεγάλες ποσότητες στη σαλάτα, είτε μαζί με ψιλοκομμένη τομάτα είτε και μόνο

Πολυετές φυτό με φύλλα καρδιοειδή ή νεφροειδή, με περιφέρεια οδοντωτή και μίσχους μακρείς. Φυτρώνουν όλα μαζί από τη βάση σχηματίζοντας ρόδακα. Άνθη μωβ, αρωματικά με μίσχους λεπτούς και 5 πέταλα. Το κατώτερο πέταλο έχει στο πίσω μέρος του μια μικρή ουρά (πλήκτρο). Ανθίζει μέσα στο χειμώνα.

Φαρμακευτικές ιδιότητες: Αντιβηχικό, καταπραϋντικό, αποχρεμπτικό, αντιπυρετικό, ελαφρώς ευκοίλιο, μαλακτικό, εφιδρωτικό, αντιφλογιστικό, κατά των φλογώσεων των πνευμόνων και των νεφρών, κατά της καταρροής και της βρογχίτιδας, κατά των φλεγμονών, κατά των εξανθηματικών πυρετών, κατά της δύσπνοιας, κατά της στηθάγχης, κατά των πονοκεφάλων, κατά των ρευματισμών, κατά του άσθματος, κατά των ημικρανιών, κατά παθήσεων του στόματος και του δέρματος.

Συστατικά-ουσίες:  Αιθέρια έλαια (περίπου 0,043%): τρανς-άλφα-ιονόνη(παρμόνη), κύρια συστατικά (-)-ζινγκιμπερένιο, (+)-κουρκουμένιο, διϋδρο-βήτα-ιονόνη, ισομπορνεόλη, μεθυλεστέρας του σαλικυλικού οξέος, βήτα-νιτροπροπιονικό οξύ, σαπωνίνες, αλκαλοειδή .

Οι αρχαίοι Έλληνες το χρησιμοποιούσαν ως θεραπευτικό των πονοκεφάλων. Επίσης οι Άραβες είχαν χρησιμοποιήσει σιρόπια της βιόλας για διάφορες παθήσεις.

Περισσότερα

H μέντα είναι ποώδες αρωματικό φυτό της οικογένειας των Χειλανθών (Labiatae), με κοκκινοπόρφυρα, τετράγωνα κοτσάνια και γυαλιστερά, σκουροπράσινα, οβάλ, οδοντωτά φύλλα. Έχει μικρά ρόδινα ή ιώδη πολύ μικρά λουλούδια που εμφανίζονται σε ακραίους κυλινδρικούς βότρεις το καλοκαίρι.

Φαρμακευτικές ιδιότητες: Οι θεραπευτικές του ιδιότητες πολλές. Είναι φυτό τονωτικό, στομαχικό, χωνευτικό, αντισπασμωδικό. Τονώνει την λειτουργία του συκωτιού, κατά του κατάρρου και της μητραλγίας. Επιταχύνει τους παλμούς της καρδιάς και αυξάνει τη θερμοκρασία. Το λάδι της μέντας είναι κατά των νευραλγιών και του πονοκεφάλου. Το μαντόλ συστατικό του λαδιού της μέντας είναι σε μορφή κρυστάλλων. Χρησιμοποιείται ως αναλγητικό, τοπικό σε μορφή κραγιόν ή πομάδας σε περιπτώσεις νευραλγίας, κεφαλαλγίας και ισχιαλγίας. Συνιστάται και για την ομορφιά του προσώπου του σώματος και των μαλλιών. Ιδανικό για κανονικό δέρμα. Είναι δροσιστικό της αναπνοής ενώ συνιστάται για λιπαρά μαλλιά. Αναζωογονητικό έγχυμα για μπάνιο. Να αποφεύγονται οι εισπνοές με λάδι για μεγάλα διαστήματα. Δεν πρέπει να δίνεται σε παιδιά για περισσότερο από μία εβδομάδα ή σε μωρά με οποιαδήποτε μορφή.

Περισσότερα

Το όνομα μέντα προέρχεται από το λατινικό mentha, το οποίο με τη σειρά του προέρχεται από το αρχαιοελληνικό μίνθη. Στη Ελληνική μυθολογία η Mentha, το σημερινό όνομα του είδους, ήταν μια πανέμορφη νύμφη την οποία είχε ερωτευτεί ο Πλούτωνας, ο θεός του κάτω κόσμου. Όταν όμως η ζηλιάρα Περσεφόνη ανακάλυψε τη σχέση του άνδρα της μα τη Mentha τη μετέτρεψε, για να την εκδικηθεί, σε ένα μικρό ποώδες φυτό ώστε να μπορούν να τη πατήσουν εύκολα. Το φυτό ευτυχώς κατάφερε να διατηρήσει το υπέροχο άρωμα του. Χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα ως σήμερα σαν αρωματικό στη μαγειρική, την οινοποιία και στη φαρμακοποιία. Οι αρχαίοι Ελληνες έτριβαν το τραπέζι με δυόσμο πριν από το γεύμα. Επίσης αρωμάτιζαν το νερό τού μπάνιου. Από τον 6ο αιώνα πρωτοσυναντούμε κρέμες καθαρισμού δοντιών με δυόσμο. Τα ποντίκια φαίνεται να αποφεύγουν τη μυρωδιά τους γι' αυτό και χρησιμοποιείται για την απομάκρυνσή τους. Στην Αρχαία Ελλάδα ο Ιπποκράτης και ο Γαληνός χρησιμοποιούσαν την μέντα κατά της δυσπεψίας, κατά των νευρικών διαταραχών, κατά των ιλίγγων, της αϋπνίας, της γαστρίτιδας, του βήχα, του κρυολογήματος, του πονόλαιμου και ως αντισπασμωδικό.

Οι Άραβες λατρεύουν τη μέντα, ορκίζονται στο όνομα της. Η λεπτή μυρωδιά της μέντας διαχέεται παντού και οι αρετές της έχουν τόσο πολύ υμνηθεί. Η ωραία Σεχραζάτ, που διηγιόταν στον Σουλτάνο τις ωραίες ιστορίες στις Χίλιες και Μία Νύχτες, οφείλει ίσως τη ζωή της σε μερικά φλιτζάνια μυρωδάτο τσάι μέντας, που της σερβίριζαν κάθε μέρα, πριν ξημερώσει, την ίδια πάντα ώρα, για να μπορεί να συνεχίζει τις ιστορίες του Σεβάχ του Θαλασσινού και του Αλαντίν. Πολλές Αραβικές φυλές από την αρχαιότητα τη χρησιμοποιούσαν σε μορφή ροφήματος για τη σεξουαλική διέγερση αλλά σε αρκετά μεγάλες ποσότητες διότι αλλιώς έχει την ακριβώς αντίθετη δράση. Ακόμη και ο Σαίξπηρ την αναφέρει, μαζί με την λεβάντα και το δεντρολίβανο, σαν διεγερτικό για τους κυρίους της μέσης ηλικίας.

Η καλλιέργεια της μέντας

Η μέντα μπορεί να ευδοκιμήσει σε ποικιλία κλιμάτων και εδαφών. Άριστη θερμοκρασία ανάπτυξης για τη μέντα είναι 17 οC και όταν αρδεύεται τακτικά αντέχει και σε υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού. Αποδίδει καλύτερα σε εδάφη, βαθιά, πλούσια σε οργανική ουσία που δεν είναι πολύ βαριά, στραγγερά, με τιμή pH 6,5, αλλά και σε pH 6-7,5 δεν παρουσιάζει προβλήματα. Η σχέση των τριών θρεπτικών στοιχείων Ν, P, K, 1:0,4:1.6, αντίστοιχα. Το κάλιο κάνει τη μέντα πιο ανθεκτική στις μυκητολογικές ασθένειες. Οι κοπριές και τα οργανικά εμπορικά λιπάσματα ενδείκνυνται περισσότερο από τα ανόργανα. Η μέντα είναι πολύ απαιτητική σε νερό και σε πολύ θερμό καιρό η καλλιέργεια μπορεί να χρειασθεί και τρία ποτίσματα την εβδομάδα.

H μέντα είναι στείρο υβρίδιο, γι΄αυτό δεν πολλαπλασιάζεται εγγενώς με σπόρο παρά μόνον αγενώς, με ριζώματα μοσχεύματα ή φυτάρια μικροπολλαπλασιασμού. Συγκομίζεται στην αρχή της ανθοφορίας (συνήθως αρχές Ιουλίου), ενώ από καλλιέργειες που είναι εγκατεστημένες σε εύφορα αρδευόμενα χωράφια, μπορεί να γίνει άλλη μία συγκομιδή το Σεπτέμβριο. Η απόδοση σε νωπή χορτομάζα φθάνει ή και ξεπερνάει τα 1000 κιλά/στρ. στην πρώτη συγκομιδή. Η δεύτερη συγκομιδή είναι ίσης ή μικρότερης απόδοσης.

Η απόδοση σε αιθέριο έλαιο από τις δύο συγκομιδές μπορεί να φθάσει τα 8 λίτρα ανά στρέμμα και εξαρτάται κυρίως από την καλλιεργούμενη ποικιλία, το έδαφος, τις επικρατούσες κλιματικές συνθήκες και τις καλλιεργητικές πρακτικές. Διάφορα έντομα, αφίδες, νηματώδεις κ.ά. προσβάλλουν τη μέντα που αν εξαιρέσει κανείς τους νηματώδεις, δεν προξενούν μεγάλες ζημιές. Το μεγάλο πρόβλημα για τη μέντα είναι οι μυκητιάσεις. Οι φυτείες υποφέρουν συνήθως από βερτιτσιλλιώσεις (Verticillium sp) και σκωριάσεις (Puccinia mentha). Ένα μέτρο περιορισμού της εξάπλωσης των βερτιτσιλλιώσεων και των σκωριάσεων είναι το ξερίζωμα και κάψιμο των προσβεβλημένων φυτών στις βιολoγικές καλλιέργειες, αλλά και στις συμβατικές. Ανεξάρτητα του αν εμφανίσθηκαν στη φυτεία ασθένειες ή όχι, στο ίδιο έδαφος δεν πρέπει να καλλιεργηθεί μέντα, δυόσμος και άλλα συγγενή είδη του γένους mentha για 6 χρόνια.

Η καλλιέργεια της μέντας για παραλαβή αιθέριου ελαίου άρχισε στην Ελλάδα το 1956 η πρώτη φυτεία δοκιμαστικής καλλιέργειας εγκαταστάθηκε σε έκταση 90 στρεμμάτων του Σταθμού Γεωργικής Ερεύνης Αλιάρτου (Κωπαίδα) στα επόμενα χρόνια η μέντα καλλιεργείται και σε άλλες περιοχές της χώρας.

Η μηλιά είναι δένδρο που ανήκει στην οικογένεια των Ροδανθών (Rosaceae). Είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα και ευρύτατα καλλιεργούμενα δένδρα. Είναι φυλλοβόλο και φτάνει τα 5-12 μέτρα ύψος με φύλλα που έχουν ελλειψοειδές σχήμα και μυτερή άκρη. Ανθίζει την άνοιξη με άσπρα άνθη (ελαφρά ροζ στην αρχή), 2.5-3.5 cm σε διάμετρο, με πέντε πέταλα. Τα φρούτα ωριμάζουν το φθινόπωρο, και συνήθως έχουν διάμετρο 5-9 cm (και σπάνια μέχρι και 15 cm).

Φαρμακευτικές ιδιότητες: Δέντρο με πάρα πολλές ιαματικές ιδιότητες. Πλούσια σε βιταμίνες, σάκχαρα και ένζυμα απαραίτητα για την ισορροπία του σώματος. Η φλούδα του φρούτου περιέχει τις περισσότερες από τις ουσίες του. Ο φλοιός του φυτού είναι τονωτικός και αντιπυρετικός. Τα φύλλα και τα λουλούδια του είναι καλά σαν διουρητικά και χρησιμοποιούνται ακόμη για περιπτώσεις ουρόλιθων ή ασθενειών της κύστης.

Περισσότερα

Ανήκει στην οικογένεια των Μαλαχιδών (Malvaceae). Είναι διετής ή πολυετής αυτοφυής πόα, πολύκλαδο, τριχωτό, ύψους 0,30εκ. – 1μ. Ανθίζει από την Άνοιξη ως το Φθινόπωρο. Έχει πολύκλαδους κυλινδρικούς βλαστούς και φύλλα παλαμοειδή, λοβώδη. Τα άνθη είναι μεγάλα, ροδοϊώδη με πέντε πέταλα, δισχιδή στην κορυφή και κάλυκα πεντάλοβο. Έχουν επίσης ένα υποκαλύκιο με τρία φυλλίδια. Ο καρπός της είναι μεριστόκαρπος που το λένε "ψωμάκι", επειδή μοιάζει με σπιτίσιο ψωμί. Παλιά τα μικρά παιδιά τον μάζευαν και τον έτρωγαν.

Φαρμακευτικές ιδιότητες: Χρησιμοποιείται με πολλές μορφές. Από όλο το φυτό μπορούμε να φτιάξουμε αφεψήματα που τα χρησιμοποιούμε για πλύσεις, εντριβές και επαλείψεις κατά των διάφορων μωλώπων. Με τα άνθη της φτιάχνουμε τσάι που μαλακώνει τον βήχα και ευνοεί την γρήγορη ανάρρωση από κρυολογήματα. Τέλος, από τις ρίζες του φτιάχνουμε ένα αφέψημα που είναι εξαιρετικό φάρμακο για όσους πάσχουν από ερεθισμούς του αναπνευστικού συστήματος ή το έλκος του στομάχου.

Περισσότερα

Η Μολόχα είναι γνωστή και αγαπητή από το 700 π.Χ. Ο Πυθαγόρας και ο Πλάτωνας την επαίνεσαν. Οι Ρωμαίοι την θεωρούσαν λιχουδιά στα τραπέζια τους. Ο Κικέρων και ο Οράτιος αναφέρουν τις ανακουφιστικές της ιδιότητες. Ο Πλίνιος μάλιστα έλεγε ότι αν τρώμε μια χούφτα μολόχα τη μέρα δεν θα μας βρει καμία αρρώστια. Ο Καρλομάγνος είχε διατάξει να καλλιεργείται Μολόχα σ' όλους τους αυτοκρατορικούς κήπους. Οι φτωχοί Φελάχοι, που τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας ζουν με χόρτα, φτιάχνουν ένα νόστιμο φαγητό από Μολόχες (βράζουν τις ρίζες και τις τηγανίζουν μαζί με κρεμμύδια). Το 16^ο αιώνα θεωρούσαν ότι θεραπεύει τα πάντα, εξαιτίας της ήπιας καθαρτικής δράσης της, που πιστευόταν ότι απαλλάσσει το σώμα από τις αρρώστιες.

Στα χωριά της Γαλλίας προσθέτουν συχνά στις ωμές πατάτες τους τις τρυφερές κορφές και τα φύλλα της Μολόχας γιατί διευκολύνουν τη λειτουργία των νεφρών. Οι πρακτικοί θεραπευτές της Αγγλίας και της Γαλλίας φτιάχνουν μια γλυκιά πάστα από ρίζες Μολόχας, που είναι μαλακτική για τον πονεμένο λαιμό, το βήχα και τη βραχνάδα. Στη φαρμακευτική χρησιμοποιείται ως μαλακτικό κι αποχρεμπτικό. Μαλακώνει τους κάλους των ποδιών, ενώ το ζουμί της χρησιμοποιείται σαν ποδόλουτρο για να ξεκουράζει τα κουρασμένα πόδια. Χρησιμοποιείται ακόμα σε περιπτώσεις βρογχικών, βήχα, λαρυγγίτιδας, εντερικών, κολικών, γαστρίτιδας, κυστίτιδας, διάρροιας, στραμπουλήγματα, ενώ θεωρείται ότι θεραπεύει την επιληψία. Ο χυμός της θεραπεύει από τα τσιμπήματα της μέλισσας ή της σφήκας.

Η μολόχα πλαισίωνε το στεφάνι της Πρωτομαγιάς. Με τους κλώνους του φτιάχνουν επίσης δακτυλίδια και βραχιόλια για να υποδεχθούν την όμορφη εποχή της Άνοιξης. Με τα φύλλα του ακόμα δίπλωναν ντολμάδες ή τα έβραζαν για γιατρικό. Αν πονούσε κάποιον ο λαιμός του έβραζαν μολόχα, έσταζαν μέσα μέλι και του το έδιναν να κάνει γαργάρες.

Ανάλογα με την περιοχή που φυτρώνει παρουσιάζει και αλλαγές στο χρωματισμό της ανθοφορίας. Η Μολόχα, που βγαίνει σε γόνιμα χωράφια έχει έντονα ρόδινα άνθη, ενώ αν βγει σε ξερό πετρώδες μέρος τα άνθη του είναι ξέθωρα ροζ ή άσπρα ή βιολετιά. Παράλληλα μέσα στα χωριά βγαίνει και ο "σπιτιάρης", που φυτρώνει μέσα στα χαλάσματα. Τα άνθη του είναι πιο μικρά με ανοικτό ροζ χρώμα.

Πολυετές φυτό, ανήκει στην οικογένεια των Συνθέτων (Compositae), με φύλλα 10-16 χιλ. μήκους, αραιά, πριονωτά στην περιφέρεια, χνουδωτά, με ένα νεύρο συγκεντρωμένα σε ρόδακες. Έχει ανθικά κεφάλια 15-30 χιλ. με γλωσσοειδή ανθίδια λευκά, συχνά με πορφυρή απόχρωση στο κάτω μέρος. Οι ανθικοί ποδίσκοι είναι χωρίς φύλλα. Ανθίζει από το φεβρουάριο ως τον Ιούνιο. Φυτό από τα λίγα που ανθίζουν νωρίς μέσα στο χειμ’ωνα με διάρκεια στην άνθιση. Μπορεί να συναντηθεί σχεδόν σε κάθε περιοχή, ιδίως σε μικρά ξέφωτα και στην άκρη μονοπατιών.

Φαρμακευτικές ιδιότητες:

Περισσότερα

Γένος ποωδών βολβόριζων φυτών της οικογένειας των Αμαρυλλιδών που ευδοκιμεί σε υγρά μέρη. Το άνθος είναι συνήθως κρεμαστό, μοναχικό ή σε ταξιανθία σκιάδια, μυρίζει ευχάριστα. Αποτελείται από έξι λοβούς (σέπαλα) που συνενώνονται στο κάτω μέρος σχηματίζοντας ένα σωλήνα με παραστεφάνη στο στόμιο (Κορόνα). Φυτρώνει σε υγρές τοποθεσίες του δάσους, αλλά μερικά είδη καλλιεργούνται για καλλωπιστικούς σκοπούς και για την εκχύμωσή τους.

Φαρμακευτικές ιδιότητες:

Περισσότερα

Στην αρχαιότητα ο Νάρκισσος ήταν μυθικό πρόσωπο, γιoς του Κηφισού και της νύμφης Λειριώπης. Ήταν ονομαστός για τη σπάνια ομορφιά του και υπάρχουν διάφορες παραδόσεις γι’ αυτόν. Σύμφωνα με μία από αυτές ο νέος ήταν τόσο όμορφος που τον είχαν ερωτευθεί όλες οι νύμφες του δάσους. Εκείνος όμως τις αγνοούσε και αυτοθαύμαζε το καθρέφτισμά του στο νερό. Οι Θεοί αποφάσισαν να τον τιμωρήσουν και κάποια μέρα έπεσε στο νερό και πνίγηκε. Απόμεινε όμως ένα λευκό λουλούδι με χρυσό στεφάνι στο κέντρο να τον θυμίζει.

Σύμφωνα με μια άλλη παραλλαγή, αγάπησε τη δίδυμη αδελφή του και όταν αυτή πέθανε κοίταζε στα νερά μιας πηγής την εικόνα του που έμοιαζε μ’ αυτή της αδελφής του. Πέθανε στην άκρη της πηγής από εξάντληση.

Ανήκει στην οικογένεια των Ρανουγκουλιδών (Ranunculaceae). Η Νεραγκούλα είναι πολυετής πόα ύψους 5- 50 εκ. και αποτελεί ένα από τα πιο όμορφα λουλουδάκια της ορεινής ζώνης. Τα φύλλα είναι πλατιά, ωοειδή με καρδιοειδή βάση, ελαφρώς γωνιώδη και οδοντωτά. Τα άνθη είναι εντυπωσιακά με γυαλιστερό κίτρινο χρώμα. Έχουν τρία σέπαλα και 8-12 πεταλόμορφα μελιτοφόρα φύλλα, πολλούς στήμονες και καρπόφυλλα.

Συνήθως βγαίνει το Φθινόπωρο με τις πρώτες βροχές σε μέρη πετρώδη και υγρά που στάζουν νερά ή όψιμα την Άνοιξη. Βρίσκεται σε σκιερές και υγρές θέσεις, σε χαμηλά και μέσα υψόμετρα. Είναι ευρασιατικό είδος, διαδεδομένο στην Ελλάδα.

Φαρμακευτικές ιδιότητες:

Περισσότερα

Πολυετή ποώδη φυτά, επίφυτα, αυτότροφα, σαπρόφυτα ή παράσιτα, των τροπικών και θερμών-ήπιων περιοχών, που ανήκουν στην οικογένεια των Ορχιδοειδών (Orchidaceae). Έχουν σαρκώδη φύλλα, άνθη μοναχικά ή σε ανθοταξίες, με ειδική μορφολογία των ανθέων για την εντομόφιλη επικονίαση, και σχηματίζονται από έξι πέταλα σε δύο τριμερείς σπονδύλους, των οποίων το εσωτερικό πέταλο έχει διαφορετικό χρώμα και σχήμα από τα άλλα, και οι καρποί τους έχουν το σχήμα κάψας με πολλούς μικρούς σπόρους. Τα επίφυτα είδη έχουν αερώδεις ρίζες, που καλύπτονται από ένα στρώμα μιας σπογγώδους ουσίας (velamen) που απορροφά το νερό. Πολλά είδη είναι διακοσμητικά, έχουν μεγάλη αξία και καλλιεργούνται σε θερμοκήπια. Άλλα προσφέρουν καρπούς και χρησιμοποιούνται ως αρωματικά (βανίλια) και άλλα έχουν ρίζες με ιατρικές ιδιότητες. Σ' αυτήν την οικογένεια ανήκουν πολλά από τα κινδυνεύοντα με εξαφάνιση είδη, γι' αυτό και τα είδη της οικογένειας προστατεύονται.

Φαρμακευτικές ιδιότητες:

Περισσότερα

Το γένος «Παιώνια» βρίσκεται σε πολλές περιοχές και περιλαμβάνει από 30 ως 42 είδη, ανήκει στην οικογένεια των Παιωνιδών (Paeoniaceae). Στη χώρα μας οι παιώνιες είναι αυτοφυή πολυετή, ποώδη φυτά των ορεινών, κυρίως περιοχών, που προτιμούν τα ασβεστολιθικά εδάφη και τις ελαφρά σκιερές τοποθεσίες. Η ανθοφορία τους κρατάει μόνο λίγες εβδομάδες (2-3) και ο χρόνος της ποικίλλει ανάλογα με το είδος. Αυτοφυής στη χώρα μας, η Παιωνία είναι ένα από τα αρχαιότερα και ωραιότερα αγριολούλουδα. Θεωρήθηκε από τους Αθηναίους θεά και ονομάστηκε "Αθηνά Παιωνία".

Φαρμακευτικές ιδιότητες: Σύμφωνα με τον Ιπποκράτη, στο Περί φυτών ιστορίας, η Παιωνία μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αντισπασμωδικό στην επιληψία καθώς και σε άλλες νευρολογικές παθήσεις.

Περισσότερα

Έχει χαρακτηριστεί από τον Παυσανία ως "πασάων βοτανέων βασιληίδα", ενώ στην Κίνα έχει ονομαστεί "βασιλιάς όλων των λουλουδιών".Στην Ιλιάδα του Ομήρου αναφέρεται ο μύθος του Παιώνα, μαθητή του Ασκληπιού, ο οποίος υπήρξε αφετηρία για την μετέπειτα χρησιμοποίηση του φυτού ως φαρμακευτικού σε όλο τον αρχαίο κόσμο.Ο Θεόφραστος, στην προσπάθειά του να προστατεύσει το πολύτιμο αυτό φυτό από την εκμετάλλευση, αναφέρει: "νύκτωρ κελεύουσι ορύττειν, εάν γαρ ημέρας και οφθή τις υπό δρυοκολάπτου... κινδυνεύειν τοις οφθαλμοίς...".

Ο Διοσκουρίδης στο έργο του Περί ύλης ιατρικής περιγράφει αναλυτικά το φυτό και δίνει γι' αυτό 18 συνώνυμα (αγλαοφώτις, θεοδώρητος, Ιδαίοι δάκτυλοι κ.ά.), ενώ παράλληλα παραθέτει μερικές από τις θεραπευτικές του χρήσεις.Η συστηματική μελέτη της χλωρίδας από τους κορυφαίους βοτανολόγους W.T. Stern και P.H. Davis διεύρυνε κατά τις δεκαετίες 1970-80 τη γεωγραφική εξάπλωση της ελάχιστα γνωστής μέχρι τότε Παιωνίας στην ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα.Το 1984, μια έκθεση με τίτλο "Peony, Myth, Science and Art" κυκλοφόρησε σε 18 από τα μεγαλύτερα μουσεία στις ΗΠΑ, Ευρώπη, Ασία και Αφρική και έφερε μετά από αιώνες την ελληνική βοτανική παρουσία στο διεθνές επιστημονικό προσκήνιο.

Επίσης, το Βιοαναλυτικό Εργαστήριο του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας πραγματοποίησε μελέτη της χημικής σύστασης των πτητικών συστατικών και υδατικών εκχυλισμάτων από τέσσερα διαφορετικά ελληνικά είδη.

Φαρμακευτικές ιδιότητες: Η παπαρούνα έχει ιδιότητες κατευναστικές και εφιδρωτικές, γι αυτό και χρησιμοποιήθηκε από παλιά ως φαρμακευτικό φυτό. Η κοινή παπαρούνα περιέχει ένα αλκαλοειδές, τη ροϊαδίνη, που είναι ηρεμιστική. Περιέχει επίσης σίδηρο, μαγγάνιο, κάλιο, ασβέστιο, ανόργανα και οργανικά οξέα, τα  αλκαλοειδή (0,05%): ροιαδίνη, ροιαγενίνη, ανθοκυαν-γλυκοζίτες. Το έγχυμα των ανθέων της, αλλά και το δραστικότερο σιρόπι τους πίνεται ως αντιβηχικό, μαλακτικό και καταπραϋντικό. Είναι αποχρεμπτικό, σε μεγάλες δόσεις τοξικό, αντισπασμωδικό, υπνωτικό, μαλακτικό, εφιδρωτικό.

Περισσότερα

Στην αρχαιότητα οι σπόροι της χρησιμοποιούνταν στην παρασκευή ψωμιών τους «μακωνίδες άρτους». Σήμερα σε ορισμένες περιοχές, μαζεύονται οι σπόροι της το καλοκαίρι, που προστίθενται σε ψωμί ή παξιμάδια.

Ανήκει στην οικογένεια Ολεαδών (Oleaceae). Φυτό με γυαλιστερά ή πράσινα φύλλα με μοβ ή κάτασπρα λουλούδια. Φτάνει μέχρι τα 10 μέτρα ύψος.

Ανήκει στην οικογένεια των Κονβολβουλιδών, (Convolvulaceae). Είναι πολυετής πόα με βλαστό αναρριχόμενο ή έρποντα, πράσινο λεπτό λείο ή λίγο χνουδωτό, μήκους 30-60 εκ. Έχει φύλλα μικρά σε σχήμα βέλους, έμμισχα, ακέραια ή οδοντωτά και χνουδωτά. Τα άνθη του φυτού μοιάζουν με μικρά χωνιά, που έχουν χρώμα άσπρα ή ασπροκόκκινα. Οι καρποί του είναι κάψες υποσφαιρικές. Τα παιδιά έκοβαν τα άνθη του και ρουφούσαν το νέκταρ που κρύβουν στη βάση της χοάνης.

Περισσότερα

Η περικοκλάδα είναι πολύ ανθεκτικό ζιζάνιο, επομένως είναι πολύ δύσκολο να ελεγχθεί. Ο βασικός τρόπος είναι τακτικός έλεγχος των φυτών για να αποτραπεί η ωρίμανση και η εξάπλωση του σπόρου τους. Το βαθύ όργωμα είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για έλεγχο αυτού του ζιζανίου στις καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Ένας άλλος τρόπος είναι να έχει επιτευχθεί πολύ μεγάλος ανταγωνισμός καλλιέργειας-ζιζανίων την προηγούμενη χρονιά. Όσον αφορά τα ζιζανιοκτόνα, πρέπει να εφαρμόζονται μετά τη συγκομιδή για τον έλεγχο των ζιζανίων που έχουν απομείνει ή να εφαρμόζονται στα φύλλα διασυστηματικά ζιζανιοκτόνα με μικρή υπολειμματική διάρκεια στο έδαφος.

Ανήκει στην οικογένεια των Κολοκυνθωδών (Cucurbitaceae). Είναι πολυετές ποώδες φυτό. Κύριο χαρακτηριστικό της που τη διακρίνει από τα άλλα φυτά είναι οι κυλινδρικοί καρποί της. Μοιάζουν με μικρά αγγούρια, είναι αδρότριχοι και έχουν χρώμα ανοιχτό πρασινοκίτρινο. Κατά την ωρίμανση αποσπώνται από τον ποδίσκο και διαρρηγνύονται εκτινάσσοντας ορμητικά από τ' ανοίγματα ένα υγρό που περιέχει τους σπόρους. Το φυτό έχει μορφή έρπουσα, με παλαμοειδή φύλλα, ελαφρά επιμήκη - λοβώδη και άνθη ανοικτοκίτρινα καμπανοειδή. Μπορεί να τη συναντήσει κανείς κατά μήκος των δρόμων, σε αυλές σπιτιών και στις άκρες των χωραφιών.

Φαρμακευτικές ιδιότητες: Έχει τόση δριμύτητα ώστε είναι ιδιαίτερα ερεθιστική. Προ ετών έγινε γι' αυτή τόσο άδικος θόρυβος, όταν θεωρήθηκε θεραπευτικό της πιο αθεράπευτης αρρώστιας. Τίποτα απ' όλα αυτά. Ωστόσο είναι χρήσιμη στη φαρμακευτική. Χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις λευκωματικής νεφρίτιδας, ενώ έχει χρησιμοποιηθεί ακόμη, ως εμμηναγωγός, ως ανθελμινθική και κατά της ιγμορίτιδας. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή στη χρησιμοποίησή της γιατί είναι εξαιρετικά δραστική και προκαλεί διάρροια. Σε δόση ενός γραμμαρίου προξενεί φλόγωση του βλεννογόνου της κοιλιάς με εμετούς και πόνους.

Ανήκει στην οικογένεια των Συνθέτων (Compositeae) και είναι πολυετής πόα, ύψους έως 12 εκ. με ρίζα πασσαλώδη. Τα φύλλα σχηματίζουν ρόδακα. Οι βλαστοί είναι απλοί, κοντοί, χωρίς φύλλα. Τα ανθικά κεφάλια έχουν ένα άνθος με όλα τα ανθίδια γλωσσοειδή, κίτρινα. Φυτρώνει στους αγρούς και τους κήπους αλλά και σε ορεινές περιοχές και το κίτρινο λουλούδι του μοιάζει πολύ με μικρή μαργαρίτα Εκτός από λαχανευόμενο για φαγητό χρησιμοποιείται ευρέως και στην λαϊκή φαρμακευτική.

Ο πλάτανος είναι αγγειόσπερμο, δικότυλο, μακρόβιο φυτό της οικογένειας των Πλατανιδών (Platanaceae). Φύεται δίπλα σε ρυάκια και πηγές, ευρέως καλλιεργούμενο ως δέντρο σκιάς. Ο φλοιός του δέντρου είναι λεπιδώδης, τα φύλλα και τα παράφυλλα είναι μεγάλα, τα άνθη μονογενή, ανεμόγαμα σε διαφορετικές ταξιανθίες κυρίως σφαιρικές. Ο καρπός είναι μικρός, σφαιρικός, σκληρός και φέρει θύσανο τριχών. Ο κοινός πλάτανος μπορεί να φτάσει και τα 30 μέτρα σε ύψος, ο κορμός του είναι χοντρός φτάνοντας σε διάμετρο και τα 4 μέτρα. Οι πολύσπερμοι καρποί του είναι αγκαθωτοί. Το είδος αυτό απαντά αυτοφυές στην Ελλάδα και το ξύλο του είναι μέτριας ποιότητας. Η επεξεργασία του μπορεί να γίνει όταν είναι νωπό και χρησιμοποιείται κυρίως για την κατασκευή κιβωτίων συσκευασίας, την τορνευτική και ελάχιστα στην επιπλοποιία. Βρίσκεται σε ρεματιές, χαράδρες, κοντά σε ποταμούς, χείμαρρους, λίμνες, πηγές, αφού αρέσκεται στα υγρά εδάφη. 

Φαρμακευτικές ιδιότητες: Αιμοστατικό, κατά των αποστημάτων και των εγκαυμάτων.

Περισσότερα

Ο πλάτανος είχε γενικά εξαιρετική θέση ανάμεσα στα ιερά δέντρα. Το πράσινο φύλλωμά του αναγγέλλει από μακριά στον διψασμένο οδοιπόρο, την κοντινή βρύση και την φιλόξενη δροσιά. Το γεγονός αυτό και μόνο ίσως να έκανε τους αρχαίους να θεωρούν το πλατάνι σα δώρο των θεών που έπρεπε να λατρεύουν. Η Άλτις της Ολυμπίας, ένα απ’ τα πιο φημισμένα ιερά δάση της αρχαιότητας και η οποία λέγεται ότι διαμορφώθηκε απ’ τον ίδιο τον Ηρακλή για τον πατέρα του Δία, πρέπει ν’ αποτελούνταν από πλατάνια. Πάρα πολλές είναι οι παραδόσεις και οι μύθοι που σχετίζονται με τα δέντρα αυτά, όχι μόνο στην αρχαιότητα, αλλά και στη σύγχρονη λαϊκή παράδοση. Επίσης, επειδή ο πλάτανος φθάνει σε σχετικά μεγάλη ηλικία, πολλοί πιστεύουν ότι μπορούμε ν’ αναγνωρίσουμε σε ορισμένα άτομα τα φημισμένα δέντρα που περιγράφουν οι αρχαίοι. Στην Κω για παράδειγμα, ξακουστό είναι το πλατάνι κάτω απ’ το οποίο υποτίθεται ότι δίδαξε ο Ιπποκράτης.

Είναι πολυετής πόα, ανήκει στην οικογένεια των Συνθέτων (Compositeae). Έχει βλαστό όρθιο, πολύκλαδο, σκληρό, ύψους 30-100 εκατ., με φύλλα τα κατώτερα φτεροσχιδή, τα υπόλοιπα λογχοειδή περίβλαστα και άνθη κυανά ανά 2-3 σε ακραία κεφάλια.

Το είδος αυτό καλλιεργείται με διάφορες παραλλαγές. Χρησιμοποιούμενα τμήματα η ρίζα και τα φύλλα. Με κατάλληλη καλλιέργεια στο σκοτάδι δημιουργούνται φυτά με φύλλα χλωρωτικά, στενά και επιμήκη που έχουν ελάχιστα αναπτυγμένο έλασμα. Αποτελούν εκλεκτό λαχανικό γνωστό με το όνομα “γένεια του καπουτσίνου”, λόγω του φυλλώματος που έχει τριχοειδή μορφή. Επίσης έχουν επιτύχει ποικιλίες που δίνουν ρίζες υπερτροφικές. Οι ρίζες αυτές με κατάλληλη επεξεργασία χρησιμοποιούνται σαν υποκατάστατο του καφέ (cafe de chicoree, sucory).

Φαρμακευτικές ιδιότητες: Τονωτικό, διεγείρει την όρεξη, καθαρτικό σε παθήσεις του δέρματος, αντιπυρετικό, κατά της δυσπεψίας, της χολολιθίασης, χολοκυστίτιδας, κεφαλαλγίας, φαρυγγίτιδας, έχει αντιασθματικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Έρευνες έδειξαν ότι ο χυμός φύλλων κιχωρίου έχει υπογλυκαιμική δράση.Συστατικά-ουσίες: πρωτείνες, αμινοξέα, λιπίδια, ανόργανα στοιχεία (Κ, Na, Ca, P, Mg, Fe), βιταμίνες: ασκορβικό οξύ, ρετινόλη, θειαμίνη, ριβοφλαβίνη, νιασίνη, καροτενοειδή, ινουλίνη, αισκουλίνη, αισκουλετίνη, κιχωρίνη (0,1-0,2%), κιχωρικό οξύ (0,04-0,11%) και πικρές ουσίες: λακτουκίνη, λακτουκοπικρίνη και παράγωγά τους. 

Περισσότερα

Γνωστό από τους αρχαίους χρόνους, αναφέρεται ήδη στον πάπυρο του Ebers 4.000 χρόνια π.Χ.και παρέμεινε σε όλη την αρχαιότητα σαν ένα πολύτιμο θεραπευτικό χόρτο.. Ο Θεόφραστος, ο Διοσκουρίδης και ο Πλίνιος αναφέρονται στο είδος αυτό με τις ονομασίες κιχόρη ή κιχόριον, ήμερος Σέρις, πικρίδα κ.ά. Ο Γαληνός το ονομάζει “φίλο του συκωτιού”.Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν το πικρό ραδίκι σαν πολύ ωφέλιμο για την υγεία. Τα νέα φύλλα βράζονται και σήμερα ακόμα και τρώγονται με λάδι και ξύδι ως σαλάτα. Ο Διοσκορίδης εκτιμά τις διουρητικές ιδιότητες του φυτού, που είναι ωφέλιμο και για το στομάχι. Το ραδίκι αναφέρεται ακόμα σε ένα πάπυρο της 4ης π.Χ. χιλιετηρίδας

Ανήκει στην οικογένεια των Χειλανθών (Labiateae) και είναι πολυετής αρωματική πόα, ημιξυλώδεις στη βάση της, ύψους 20-50 εκ. Φυτό ορθίας ανάπτυξης, με βλαστούς πολύκλαδους. Φύλλα έμμισχα ωοειδή ή ελλειψοειδή, πυκνά, τριχωτά, Αν τα τρίψουμε αναδύουν ευχάριστη αρωματική οσμή.. Άνθη λευκά σχηματίζοντας επάκριες ταξιανθίες (κορύμβους). Φυτό ξηροφυτικό που φυτρώνει σε βραχώδεις λόφους και σε γκρεμούς. Το όνομα της ρίγανης προέρχεται από τις λέξεις όρος και γάνος (λαμπρότητα), φυτό δηλ. λαμπρύνει το βουνό. 

Φαρμακευτικές ιδιότητες: Περιέχει αιθέριο έλαιο από 2-5% και τα κύρια συστατικά του είναι οι φαινόλες, καρβακρόλη και θυμόλη. Το αιθέριο έλαιο έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται στη βιομηχανία τροφίμων ως συντηρητικό. Επίσης βρέθηκε πειραματικά ότι είναι ισχυρό μικροβιοκτόνο, λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε καρβακρόλη. Στην αρχαιότητα χρησιμοποιήθηκε για τη θεραπεία του βήχα (μαζί με μέλι), των αμυγδαλών και τις άφθες. Επίσης, χορηγούσαν το αφέψημα της ρίγανης σε θεραπευτικά λουτρά για τη φαγούρα και την ψώρα. Η λαϊκή θεραπευτική τη χρησιμοποιεί ως τονωτικό και ευστόμαχο.

Η χρήση του σήμερα είναι εσωτερική και εξωτερική.Εσωτερική: οι εισπνοές με ρίγανη βοηθούν σε στηθικά νοσήματα, το ρόφημα καταπραΰνει το βήχα και τον πόνο των δοντιών, βοηθά σε πόνους ρευματισμών, σε εντερικές διαταραχές και πόνους της κοιλιάς.Τρόπος παρασκευής ροφήματος: Για αφέψημα: βράζουμε για λίγα λεπτά ένα κουταλάκι του γλυκού ρίγανη σε ένα μπρίκι νερό. Το σουρώνουμε και το πίνουμε ζεστό με μέλι.Για έγχυμα: ένα κουταλάκι του γλυκού ρίγανη σε ένα μπρίκι με καυτό νερό. Το αφήνουμε 10 λεπτά, το σουρώνουμε και το πίνουμε ζεστό με μέλι.Εξωτερική: βοηθά στην αντισηψία των τραυμάτων. Αφέψημα ρίγανης στο νερό του μπάνιου καταπραΰνει και τονώνει (βράζουμε 100γρ. ρίγανης σε 1 λίτρο νερό).Αιθέριο έλαιο: 3-4 σταγόνες σε μία κουταλιά μέλι, 2-3 φορές την ημέρα. Το έλαιο χρησιμοποιείται στην παρασκευή σαπουνιών, μύρων και οδοντόκρεμας.

Συστατικά-ουσίες: Αιθέρια έλαια: θυμόλη, καρβακρόλη, πινένιο, σεσκιτερπένια, ουρσολικό οξύ, παράγωγα του καφφεϊκού οξέος.

Περισσότερα

Την ποιότητα της ρίγανης καθορίζουν δύο παράγοντες:

1. Το υψόμετρο και οι εδαφοκλιματικές συνθήκες (σύσταση εδάφους, υγρασία, ηλιοφάνεια κ.α.)

Βασικότατοι παράγοντες παραγωγής αρίστης ποιότητας ρίγανης είναι το μεγάλο υψόμετρο και εδάφη ασβεστούχα, φτωχά, ξηρικά, άγονα με πλούσια ηλιοφάνεια, τα οποία δίνουν μικρή μεν παραγωγή αλλά άριστο τελικό προϊόν.Δηλ. στο ίδιο βουνό δεν έχουμε παντού την ίδια ποιότητα ρίγανης. Αποφεύγουμε π.χ. να μαζέψουμε ρίγανη από εύφορο έδαφος ή σκιερό, αντίθετα τρέχουμε σε σημεία με πολλές πέτρες, ξηρικά και με ελάχιστη βλάστηση.Αλλά τι είναι αυτό που βλέπουμε εμείς ως ποιότητα;Είναι το ποσοστό αιθέριου ελαίου που περιέχει, το οριγανέλαιο με την πολύ σημαντική βιολογική του δράση. Η ξηρή ρίγανη περιέχει 3-5% αιθέριο έλαιο. Αυτό το ποσοστό κατά περιοχές που υπάρχουν οι παραπάνω συνθήκες μπορεί να φτάσει και πάνω από 7% και αυτό συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα. Το οριγανέλαιο περιέχει διάφορες οργανικές ενώσεις, με κυριότερη τη θυμόλη και την καρβακόλη.

2.  Ο τρόπος αποξήρανσης και η καθαρότητα της σαν τελικό προϊόν.
Αν θέλουμε να έχουμε ένα ζωντανό σκούρο πράσινο χρώμα στη ξηρή ρίγανη, μετά τη συλλογή, που γίνεται στο στάδιο της άνθησης, την καθαρίζουμε άμεσα, αφού την κάνουμε μικρά ματσάκια, τα κρεμάμε σε σκιερό μέρος να ξηραθεί.
Μετά την αποξήρανση γίνεται το τρίψιμο και το κοσκίνισμα, έτσι ώστε το τελικό προϊόν να είναι μόνο τριμμένη ρίγανη, πλούσια σε άρωμα και με πράσινο χρώμα.
Όταν έχουμε και τους δύο παραπάνω παράγοντες, τότε μπορούμε να πούμε ότι η ρίγανη μας είναι η καλύτερη του κόσμου!

Είναι φυλλοβόλος θάμνος ή δένδρο, ανήκει στην οικογένεια των Πουνικοειδών (Punicaceae). Αναπτύσσεται σε ηλιόλουστες θέσεις και σχετικά ξηρά εδάφη. Φυτεύεται σε ομάδες και ελεύθερους φράχτες. Πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα.

Δέντρο ανθεκτικό, σπάνια προσβάλλεται από παράσιτα. Συνήθως φέρει πολλαπλά στελέχη και μπορεί να αναπτυχθεί σε 3-5μ. ύψος. Τα λεπτά κλαδιά ξεκινούν κατακόρυφα και γέρνουν με χάρη προς τα έξω. Οι ακλάδευτοι θάμνοι έχουν σαφώς γυρτή ή σε σχήμα σιντριβανιού μορφή. Τα φύλλα είναι γυαλιστερά και έχουν μήκος οκτώ εκατοστά. Οι ροδιές έχουν όμορφα πορτοκαλοκίτρινα λουλούδια σε σχήμα τρομπέτας με πτυχωτά πέταλα. Τα άνθη έχουν μήκος πέντε εκατοστά είναι συχνά διπλά και ανθίζουν για μεγάλο διάστημα το καλοκαίρι.  

Τα φρούτα της ροδιάς είναι σφαιρικά με διάμετρο 5-10 εκατοστά και είναι γυαλιστερά κοκκινωπά ή κιτρινωπά όταν ωριμάσουν. Ο κάλυκας του καρπού βρίσκεται στην αντίθετη πλευρά του κλαδιού και έχει σχήμα κορώνας. Τα φρούτα είναι γεμάτα με τραγανούς σπόρους οι οποίοι είναι καλυμμένοι με ένα χυμώδη όξινο πολτό και όλοι μαζί περιβάλλονται από μία κιτρινωπή μεμβράνη. Οι σπόροι, ο χυμός και ο πολτός τρώγονται, αλλά η κιτρινωπή μεμβράνη είναι πολύ στυπτική.

Φαρμακευτικές ιδιότητες: 

Tο άξιο σεβασμού ρόδι τελευταία έχει γίνει πολύ της μόδας. Στις HΠA τους τελευταίους 18 μήνες, κυκλοφόρησαν πάνω από 475 νέα τρόφιμα και ποτά ροδιού. Kι αυτό αναντίρρητα δείχνει πως το ενδιαφέρον έχει εκτιναχθεί. η ροδιά, προσφέρει για κατανάλωση ένα φρούτο το οποίο έχει μία ισορροπημένη και ποικίλη περιεκτικότητα πολλών ευεργετικών για την υγεία συστατικών. Aκριβώς αυτός ο συνδυασμός συστατικών ενδεχομένως κρύβει το μυστικό των εξαιρετικών αποτελεσμάτων και όχι το εκχύλισμα ιδιαίτερων μεμονωμένων συστατικών όπως το κηκιδικό οξύ - αν και αυτό το συστατικό έχει δώσει πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα σε κλινικές έρευνες. Tο μεγαλύτερο μέρος της χημικής ανάλυσης των ροδιών έχει εστιάσει στον χυμό, τον φλοιό/περικάρπιο και το έλαιο των σπόρων. O χυμός/φρούτο περιέχει μεγάλες ποσότητες υδρολυτικής ταννίνης, ιδίως κηκιδικής ταννίνης (γαλλικό οξύ και κηκιδικό οξύ) ανθοκυανίνες  (κυανούχο άλας, δελφινίδες, πελαργονιδίνες) καθώς και φαινολικά οξέα (κηκιδικό οξύ, καφεϊκό οξύ και χλωρογενικό οξύ). Tο περικάρπιο-επισπέρμιο είναι επίσης πλούσιο σε υδρολυτικές ταννίνες.Όταν συνθλίβουμε ολόκληρο το φρούτο ο χυμός που βγαίνει έχει πολύ μεγαλύτερη περιεκτικότητα πολυφαινολών από εκείνη του επισπερμίου. O φλοιός περιέχει επίσης λουτεολίνη, κερκετίνη, καιμπφερόλη και ηλιανθίνη. Tο έλαιο των σπόρων περιέχει περίπου 63,5 τοις εκατό  punicic acid(*) - ένα σπάνιο ακόρεστο λιπαρό οξύ 18 δεσμών άνθρακα (από άποψη δομής σχετίζεται με το συζυγές λινολενικό οξύ). Σύμφωνα με μία πηγή ο σπόρος έχει την μεγαλύτερη περιεκτικότητα οιστρογόνων του φυτικού βασιλείου-περίπου 17 mg/kg αποξηραμένου σπόρου. 

Φυλλοβόλο δενδρύλλιο, ύψους μέχρι 10 μέτρα, ευρύτατα διαδεδομένο, ανήκει στην οικογένεια των Καπριφολιδών (Caprifoliaceae). Τα φύλλα του είναι σύνθετα με φυλλάρια λογχοειδή, οδοντωτά. Τα άνθη είναι λευκοκίτρινα, μικρά, σχηματίζουν σκιαδόμορφους κορύμβους και είναι εντόνως αρωματικά και εμφανίζονται πριν την έκπτυξη των φύλλων. Μετά την καρπόδεση σχηματίζουν μικρές μαύρες ράγες. Ο κορμός του δέντρου έχει ανοιχτόχρωμο φλοιό με σχισμές και λευκά στίγματα. Τα κλαδιά του περιέχουν άφθονη εντεριώνη (κουφο-ξυλιά). Είναι αυτοφυές σε δροσερά δασώδη εδάφη, σε άκρες χειμάρρων και καλλιεργειών.

Φαρμακευτικές ιδιότητες: Τα άνθη, τα φύλλα, οι ρώγες και η φλούδα είναι τα μέρη που χρησιμοποιούμε για διάφορες ασθένειες. Από ξεραμένα άνθη φτιάχνουμε τσάι, κατάλληλο για την καταπολέμηση των κρυολογημάτων. Ακόμη συνιστάται για εντριβές κατά τον σπυριών της επιδερμίδας. Καταπλάσματα από φύλλα απαλύνουν τους πόνους από αιμορροΐδες και εγκαύματα. Τέλος, ξεκουράζουν τα κουρασμένα και κόκκινα μάτια. Οι ρώγες του σαμπούκου δεν πρέπει να τρώγονται ποτέ ωμές, ούτε να πίνεται ο χυμός του ωμός, γιατί και τα δυο μπορούν να προκαλέσουν διάρροια. Επίσης η φλούδα δεν πρέπει να χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Περισσότερα

Δένδρο φυλλοβόλο, ανήκει στην οικογένεια των Moraceae. Παίρνει συνήθως μεγάλες διαστάσεις και είναι μακρόβια, μπορεί να δώσει ικανοποιητική παραγωγή και σε ηλικία μεγαλύτερη των 60 χρόνων. Το ύψος του δέντρου μπορεί να φθάσει μέχρι 12 μ. Τα κλαδιά της έχουν την τάση να αναπτύσσονται πλάγια και προς τα κάτω και τελικά μπορεί να φθάσουν σε μικρή απόσταση από το έδαφος. Τα φύλλα είναι τραχεία στην αφή, χνουδωτά πεντάλοβα ή και τρίλοβα, πιο πράσινα στην επάνω επιφάνεια τους. Οι ξυλοφόροι οφθαλμοί βρίσκονται συνήθως στην άκρη των κλαδίσκων. Οι ανθοφόροι οφθαλμοί και κατ’ επέκταση και τα σύκα, βρίσκονται στις μασχάλες των φύλλων των βλαστών του προηγούμενου έτους ή των βλαστών του έτους, πού αναπτύσσονται.

Τα άνθη της είναι πολλά και μονογενή και βρίσκονται στο εσωτερικό της αχλαδόμορφης κλειστής ταξιανθικής ανθοδόχης, δηλαδή ουσιαστικά ανθίζει από μέσα. Στην κορυφή της ταξιανθίας υπάρχει μια τρύπα, που ονομάζεται "αφαλός" ή "μάτι". 
Ο καρπός είναι κοινοκάρπιο που αποτελείται από πολλά αχαίνια, σφηνωμένα στα παχιά μαλακά και γλυκά τοιχώματα της ώριμης ανθοδόχης. Ουσιαστικά αυτό που τρώμε είναι η ταξικαρπία.Η συκιά προτιμά τα βαθειά, γόνιμα, μάλλον ασβεστώδη εδάφη, που ζεσταίνονται εύκολα. Οι ποικιλίες της συκιάς είναι πολυάριθμες. Χωρίζονται, σε δίφορες και μονόφορες. Επίσης, ανάλογα με το χρώμα, τους, χωρίζονται σε λευκές και σε μαύρες ή ιώδεις. Τέλος χωρίζονται και ανάλογα με τον προορισμό τους, σε ποικιλίες νωπών σύκων, ξερών σύκων και διπλού προορισμού.

Τα ώριμα σύκα περιέχουν 83% νερό, 15,1% σάκχαρα, 1,2% πρωτεΐνες, 0,4% λίπη, 0,2% άλατα και άλλες ουσίες. Είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, κάλλιο, ασβέστιο, φώσφορο, σίδηρο καθώς και σε βιταμίνες Α,Β,C. Είναι διουρητικά και βοηθούν στην καλή λειτουργία των εντέρων, καθώς περιέχουν ένζυμα που διευκολύνουν την χώνεψη.'Ολα τα μέρη της συκιάς έχουν γαλακτώδη χυμό, ο οποίος τρέχει από κάθε τομή ή πληγή και είναι ελαφρά καυστικός, προκαλεί φαγούρα και ερεθισμούς, αλλά και που χρησιμοποιείται σε μερικά μέρη της Ελλάδας κατά της μυρμηγκιάς του δέρματος.  

Φαρμακευτικές ιδιότητες: Κατά της δυσκοιλιότητας, δυσεντερίας, εντερίτιδας, κατά της επίμονης καταρροής, των φλογώσεων του λαιμού και της φλεγμονής των ούλων, κατά της οξείας πνευμονίας, της βρογχίτιδας, του κοκίτη, θεραπευτικό των κρεατοελιών και των μυρμηγκιών.Συστατικά-ουσίες:   Ιμβερτοσάκχαρο, οξέα φρούτων (κιτρικό, μηλικό οξύ).

Περισσότερα

Στα παλιά χρόνια, μια ελιά, ένα κλήμα και μια συκιά, μαζί μ’ ένα πηγάδι με δροσερό νερό ήταν όλα όσα χρειαζόταν ένα ευτυχισμένο σπιτικό. Έτσι και στη Βίβλο τα τρία αυτά πράγματα αναφέρονται επανειλημμένα σαν σύμβολο ειρήνης και ευημερίας. Η πρώτη συκιά είχε φυτρώσει στην Αθήνα με διαταγή της Δήμητρας, σύμφωνα με τη μυθολογία. Γι’ αυτό οι ελιές, τα σταφύλια και τα σύκα, ήταν στην Αθήνα η πιο συνηθισμένη τροφή του καθενός. Ακόμα και τον Πλάτωνα τον είχαν ονομάσει «φιλόσυκο». Ο Αθήναιος αφιέρωσε ολόκληρο κεφάλαιο του βιβλίου του στα ξερά σύκα. Κάποτε λένε, πρόσφεραν αττικά σύκα στον Ξέρξη, οπότε πήρε και αυτός την απόφαση να κατακτήσει τη χώρα που έβγαζε αυτά τα σύκα. Ο ιδιαίτερος τρόπος για τη γονιμοποίηση του σύκου με τους ορνούς, ήταν ήδη γνωστός στον Ηρόδοτο. Αλλά και ο Θεόφραστος είχε παρατηρήσει αυτήν την ιδιορρυθμία της φύσης.       

Τα φουντούκια είναι θρεπτικά, πλούσια σε πρωτεΐνες και ανόργανα στοιχεία. Τρώγονται κυρίως ψημένα και είναι απο τους πολύ καλούς ξηρούς καρπούς. Χρησιμοποιούνται στη σοκολατοβιομηχανία, στη ζαχαροπλαστική και στην αρτοποιία όπου αλέθονται μαζί με σιτάρι για την παραγωγή ψωμιού.Υπάρχουν αρκετά είδη φουντουκιάς και στην Ελλάδα βρίσκουμε δύο: Την ήμερη φουντουκιά ή λεπτοκαρυά και την αγριοφουντουκιά.Η λεπτοκαρυά είναι μικρό δέντρο που δεν ξεπερνά σε ύψος τα 6 μέτρα, τα φύλλα της είναι στρογγυλά με μυτερές άκρες και ο καρπός της σκεπάζεται από ένα κυπελλοειδές περικάρπιο με οδοντωτά χείλη. Η αγριοφουντουκιά είναι αυτοφυής βρίσκεται μεμονωμένα σε διάφορα δάση της χώρας. Οι καρποί της είναι γνωστοί σαν φουντούκια Κωνσταντινούπολης.

Άλλα είδη φουντουκιάς είναι η γιγάντια με ύψος 35 μέτρων και μεγάλη παραγωγή μακρύκαρπων φουντουκιών.

Ανήκει στην οικογένεια των Υπολεπιδών (Hypolepidaceae) και είναι πτεριδόφυτο με σύνθετα, έμμισχα φύλλα μήκους συνήθως έως 1 μ.. τα οποία διαιρούνται 2-3 φορές σε μικρούς ωοειδείς λοβούς. Οι σωροί των σποριαγγείων παράγουν τα σπόρια και κατανέμονται στους λοβούς περιφερειακά, ενώ καλύπτονται από τις αναδιπλωμένες παρυφές τους. Φυτρώνει σε λιβάδια και δασικά διάκενα κυρίως σε μέσα υψόμετρα. Συχνά σχηματίζει πολύ μεγάλους, πυκνούς πληθυσμούς, ιδιαίτερα σε περιοχές με έντονη βόσκηση. Έχει κοσμοπολίτικη εξάπλωση και είναι κοινό στην Ελλάδα.